بررسي نقش آسيب‌هاي كودكي، چشم انداز زمان و اجتناب تجربي در اختلال استرس پس از سانحه: كاربرد مدل معادلات ساختاري

زمينه و هدف: با توجه به احتمال عود نشانه هاي اختلال استرس پس از سانحه(PTSD) و ناكارآمدي رويكردهاي درماني در بهبودي ماندگار علايم اين اختلال، شناسايي دقيق عوامل دخيل در شروع و حفظ PTSD از اهميت بسزايي برخوردار است. هدف از اين مطالعه تعيين و بررسي نقش آسيب‌هاي كودكي، چشم انداز زمان و اجتناب تجربي در اختلال استرس پس از سانحه بود. روش بررسي: اين مطالعه يك پژوهش توصيفي‌ـ تحليلي، از نوع طرح‌هاي همبستگي، با استفاده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري مي‌باشد، جامعه آماري شامل 131 بيمار مبتلا به PTSD(72 نفر زن و 59 نفر مرد) مراجعه كننده به مراكز درماني شهر شيراز در سال 1397 بودند كه با توجه به معيارهاي ورود و خروج و اجراي مصاحبه ساختاريافته براي اختلالات محور يك و دو(SCID) انتخاب شدند. فهرست اختلال استرس پس از سانحه(PCL-5)، فرم كوتاه پرسشنامه آسيب هاي كودكي((CTQ، پرسشنامه چشم‌انداز زمان زيمباردو(ZTPI) و پرسشنامه پذيرش و عمل(AAQ-II)) مورد استفاده قرار گرفت. داده ها بوسيله تحليل معادلات ساختاري (ضرايب همبستگي و رگرسيون) در نرم افزار(AMOS (ver 23 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: يافته‌ها نشان داد كه مدل پيشنهادي به خوبي برازش شده است(0.95= CFI، 0.92= GFI، 0.93= TLI، 0.95=IFI، 0.90=NFI، 0.07=RMSEA)بدين صورت كه رابطه آسيب هاي كودكي با چشم انداز زمان، اجتناب تجربي و نشانه‌هاي PTSD معني‌دار بود. تمامي متغير‌ها(آسيب‌هاي كودكي، چشم انداز زمان و اجتناب تجربي) توانستند نشانه هاي PTSD را به صورت مستقيم پيش‌بيني كنند. هم‌چنين چشم انداز زمان و اجتناب تجربي به طور معني‌داري رابطه بين آسيب هاي كودكي و نشانه هاي PTSD را ميانجي مي كردند. نتيجه گيري: در مجموع نتايج اين مطالعه با نظريه چشم انداز زمان براي PTSD و مدل مفهومي اين پژوهش هم‌خوان است. به طوري كه افرادي كه در كودكي مورد سوء استفاده يا طرد قرار گرفته اند، يك چشم انداز زماني منفي را شكل مي دهند كه به نوبه خود منجر به استفاده از راهبردهاي منفي تنظيم هيجان براي مقابله با هيجانات منفي مي گردد. يافته هاي اين مطالعه پيشنهاد مي كند كه در طراحي مداخلات روانشناختي براي افراد مبتلا به PTSD بايد به نقش آسيب هاي كودكي، چشم انداز زمان و اجتناب تجربي توجه نمود.