اثربخشي درمان فعال‌سازي رفتاري گروهي بر تهوع و استفراغ ناشي از شيمي‌‌درماني زنان مبتلا به سرطان پستان

زمينه و هدف: تهوع و استفراغ جزء شايع‌ترين و نگران‌كننده‌ترين عوارض جانبي درمان سرطان پستان با داروهاي شيمي‌درماني است و علي‌رغم پيشرفت‌هاي علم پزشكي كنترل تهوع و استفراغ ناشي از شيمي‌درماني هنوز با چالش مواجه است. بنابراين پژوهش حاضر با هدف تعيين و بررسي اثر درمان فعال‌سازي رفتاري گروهي بر تهوع و استفراغ ناشي از شيمي‌درماني در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. روش بررسي: اين پژوهش از نوع كارآزمايي باليني با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمايش و كنترل مي‌باشد. جامعه آماري كليه بيماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌ كننده به بيمارستان ايران ‌مهر بيرجند در سال 1397 بود. در ابتدا به روش نمونه‌گيري در دسترس با 60 نفر از زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه كننده به بيمارستان، مصاحبه ساختارمند هم راستا با هدف پژوهش انجام شد. سپس 32 بيمار با شرايط ورود انتخاب و بعد از آن به طور تصادفي در دو گروه جايگزين شدند. اطلاعات با پرسشنامه‌هاي جمعيت شناختي و تهوع و استفراغ ناشي از شيمي درماني (2016) جمع‌آوري شد. پروتكل درمان بر اساس الگوي فعال‌سازي رفتاري گروهي طي 8 جلسه 120 دقيقه‌اي به ‌صورت هفتگي به گروه مداخله ارايه شد و گروه كنترل در ليست انتظار قرار گرفت. داده‌ها با استفاده آزمون‌هاي آماري تحليل كوواريانس چند متغيره، شاپيروـ ويلك، ام باكس و لون و تي مستقل تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمرات پس‌آزمون زير مقياس‌هاي شدت(P 0/05 و 84.148 =F) و مدت (P 0/05 و 22.174=F) تهوع حاد و شدت استفراغ حاد(P 0/05 و 6.741 =F) در گروه مداخله به‌طور معني‌‌داري كمتر از ميانگين نمرات پس‌آزمون گروه كنترل بود، ولي تفاوت معني‌داري بين ميانگين نمرات پس‌آزمون زير مقياس مدت استفراغ حاد در دو گروه مداخله و كنترل بعد از حذف اثر پيش‌آزمون وجود نداشت (0.05 0.195=p و 1.765=F). نتيجه‌گيري: درمان فعال‌سازي رفتاري گروهي به‌ طور معني‌داري باعث كاهش شدت، مدت تهوع حاد و شدت استفراغ حاد ناشي از شيمي‌درماني در زنان مبتلا به سرطان پستان مي‌شود و مي‌تواند درمان كاربردي و اميدوار كننده‌اي طي دوره شيمي درماني باشد.