عناصر نخستين قانون اساسي ايران؛ اصول حكومت قانون‎‬‬‬‎

انديشه مشروطه‌خواهي در ايران سابقه تاريخي دارد و تلاش‌هاي بسياري در دو سده گذشته براي مبارزه با خودسري انجام شده است. از هنگامي كه خيال كنسطيطوسيون به‌عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي مهار قدرت لاحد حكومت‫ها در جهان شناخته شد، اين موضوع در ايران نيز رواج يافت. اميركبير و سپهسالار از اولين كساني بودند كه به فكر تدوين قانون اساسي افتادند و قانون اساسي به‌عنوان يكي از سازكارهاي مبارزه با استبداد توجه ايشان را جلب كرد. هرچند تلاش‌هاي اميركبير با قتل او ناتمام ماند اما پس از او دامن اين فكر رها نشد تا اينكه اولين طرح قانون اساسي با پايمردي ميرزا يوسف خان مستشارالدوله فراهم شد. نويسندگان اين طرح به زبده و گزيده‌اي از اصول قانون اساسي توجه كرده‌اند كه علي‌رغم اختصار آن مي‌توانست زمينه‌اي براي گام‌هاي بعد باشد. توجه به مفهومي كه نويسندگان اين متن از قانون اساسي و اصول حكومت قانون داشته‌اند، مي‌تواند در فهم دريافت آنان از اين نهاد مؤثر باشد. در اين متن مفاهيمي گنجانده شده كه نيازمند توضيح است و برخي مفاهيم تاريخي مشروطه‌خواهي ايران را آشكار مي‌كند كه كمتر محل توجه حقوق اساسي رايج در ايران بوده است. توجه به چنين ميراثي و بازتاب آن در درس‌هاي حقوق اساسي يكي از راه‌هاي پيشِ روي توسعه حقوق اساسي ايران است.