نقش ميانجي‌گري خودشفقت‌ورزي در رابطه بين نگرش به دين و بهزيستي روان‌شناختي در سالمندان

مقدمه و اهداف بهزيستي روان‌شناختي از مهم‌ترين نيازهاي اساسي سالمندان است كه مي‌تواند بر جنبه‌هاي مختلف زندگي آنان تأثير بگذارد. دين‌داري موجب افزايش بهزيستي روان‌شناختي مي‌شود، اما علل اين همايندي به ‌وضوح روشن نيست؛ بنابراين هدف از مطالعه حاضر بررسي نقش واسطه‌اي خودشفقت‌ورزي در رابطه بين دين‌داري و بهزيستي روان‌شناختي است. مواد و روش‌ها بر اساس پيشنهاد گاداگنولي و وليسر (1998) نمونه‌اي به تعداد 300 نفر از مردان سالمند سراهاي نگهداري نيمه‌وقت شهر كرمانشاه به روش تصادفي ساده انتخاب شدند. سالمندان به مقياس‌هاي بهزيستي روان‌شناختي، خودشفقت‌ورزي و نگرش به دين پاسخ دادند. براي محاسبه شاخص‌هاي توصيفي از آمار توصيفي و براي بررسي رابطه ميان متغيرهاي پژوهش از ضريب همبستگي پيرسون با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 استفاده شد. همچنين به‌منظور تحليل داده‌ها از مدل يابي معادلات ساختاري جهت آزمون مسيرهاي ميانجي‌گري در الگوي پيشنهادشده و پاسخ دادن به فرضيه‌هاي پژوهش درباره اثرات غيرمستقيم نگرش به دين از طريق خودشفقت‌ورزي از روش خودگردان سازي با استفاده از نرم‌افزار AMOS نسخه 23 استفاده شد. يافته‌ها نتايج تحقيق حاضر نشان داد اثر مستقيم نگرش به دين و بهزيستي روان‌شناختي بدون حضور متغير ميانجي (خودشفقت ورزي) معنا‌دار است و تأييد مي‌شود (48/0=β)، يعني دين‌داري بدون حضور متغير ميانجي موجب افزايش بهزيستي مي‌شود. همچنين اثر مستقيم نگرش به دين بر خودشفقت‌ورزي (46/0=β)، اثر مستقيم خودشفقت‌ورزي بر بهزيستي (80/0=β) و اثر غيرمستقيم نگرش ديني بر بهزيستي روان‌شناختي از طريق خودشفقت‌ورزي (37/0=β) معنا‌دار است و تأييد مي‌شود؛ بنابراين خودشفقت‌ورزي مي‌تواند رابطه بين نگرش به دين و بهزيستي را ميانجي‌گري كند. نتيجه‌ گيري پژوهش حاضر پس از ترسيم الگويي براي تعيين رابطه نگرش به دين با بهزيستي روان‌شناختي، رابطه نگرش به دين با خودشفقت‌ورزي و همچنين رابطه آن‌ها را با بهزيستي روان‌شناختي روشن كرد. بدين‌صورت كه نگرش به دين مي‌تواند با افزايش خودشفقت‌ورزي تأثير مثبتي بر بهزيستي روان‌شناختي سالمندان اعمال كند؛ بنابراين توجه به نقش خودشفقت‌ورزي در تبيين رابطه نگرش به دين و بهزيستي روان‌شناختي حائز اهميت است و مي‌توان با ايجاد ظرفيت‌هاي فردي و رواني براي افزايش خودشفقت‌ورزي، بهزيستي روان‌شناختي سالمندان را بهبود بخشيد.