ارزيابي دقت برخي روش‌هاي صحرايي اندازه‌گيري رطوبت خاك

آب خاك از عوامل مهم موثر در رشد گياه است. روش هاي متفاوتي براي تعيين آب خاك وجود دارد. از آنجا كه تعيين رطوبت حجمي به روش آزمايشگاهي زمان بر بوده و موجب برهم خوردگي خاك مي شود، اين پژوهش به منظور ارزيابي برخي روش هاي صحرايي (درجا) اندازه گيري رطوبت خاك انجام شد. براي اندازه گيري رطوبت خاك از روشمقاومت الكتريكي با آرايش الكترودي ونر، روش رادار نفوذي به زمين با آنتن 700 مگاهرتز و دو حس گر (thetaml2 وsm300)، در 72 نمونه خاك هايي با بافت لوم، لوم شني، لوم سيلتي، رسي سيلتي، رسي لومي و سيلتي رسي لومي در بخش هايي از حوزه آبخيز شهركرد استفاده شد. نتايج به دست آمده ضريب همبستگي بين رطوبت خاك و عكس مقاومت الكتريكي زمين را 0.85 نشان داد. همچنين، ضريب همبستگي بين مقادير حاصل از روش رادار زيرسطحي، حس گر sm300و thetaml2با نتايج به دست آمده از اندازه گيري هاي آزمايشگاهي به ترتيب برابر بود با 0.86، 0.94 و 0.86 و شاخص CRM 0.52 ، 0.75 و 1.22 بدست آمد. با مقايسه مقاومت ويژه الكتريكي، رطوبت به دست آمده از رادار نفوذي به زمين و حس گر sm300و thetaml2با رطوبت حجمي اندازه گيري شده در آزمايشگاه، مقادير ريشه ميانگين مربعات خطا به ترتيب 8.41، 4، 5.3 و 8.6 و  RRMSEبه ترتيب 10، 31، 29 و 26 به دست آمد. آزمون دانكن بين رطوبت ها نشان داد كه اختلاف رطوبت به دست آمده از حسگرها با رطوبت اندازه گيري شده در آزمايشگاه در سطح 5 درصد (P 0/05) معني دار بود. بر اساس نتايج ، حس گر sm300داراي بالاترين ميزان همبستگي و رادار نفوذي به زمين داراي كمترين خطا (RMSE) در بين ساير روش ها بود. با توجه به مقدار RRMSEهمه حس گرها تخمين مناسبي از رطوبت خاك داشتند. به طور كلي، براي تعيين رطوبت حجمي نيمرخ خاك در مقياس هاي مزرعه تا زير حوضه، روش مقاومت الكتريكي، رادار زيرسطحي و حس گر هاي رطوبتي به دليل سهولت استفاده و تعيين دامنه گسترده رطوبت خاك، مي تواند به عنوان روشي اقتصادي و سريع بدون تخريب ساختمان خاك،مورد استفاده قرار گيرد.