مستندات محذور تأسيس فقه جديد

يكي از محاذيري كه فقهاي اماميه در لابه لاي كتب فقهي و اصول فقهي در ردّ اثبات يا نفي حكم به آن استناد نموده‌اند، تأسيس فقه جديد است. با وجود كاربرد نسبتاً زياد اين دليل در كلام فقها تعريفي از تأسيس فقه جديد و همچنين پشتوانه محذور بودن آن ارائه نشده است. آنچه اين پژوهش در پي يافتن آن است مفهوم تأسيس فقه جديد و پشتوانه محذور بودن آن است. در اين راستا مؤلفات فقهي و اصول فقهي اماميه و ديگر اسناد مكتوب با كليد واژه‌هاي متنوع مورد جستجو و بررسي قرار گرفته‌اند و پس از يافتن مصاديقي از استنادات فقها سعي در كشف مفهوم و پشتوانه محذور بودن تأسيس فقه جديد به عمل آمده است. نتيجه تحقيق اين‌كه تأسيس فقه جديد با مفاهيمي مانند داشتن نظر شاذ و تغيير احكام ثابت هم رديف شده است. پشتوانه‌هاي احتمالي اين محذور كه به نحوي از لا به لاي كلام فقها به دست آمده، عبارتند از: ملازمه ميان تأسيس فقه جديد و مخالفت با اجماع، مخالفت با اقتضائات عصر معصومين، مخالفت با روح تعبد، مخالفت با ضوابط اصول فقه، مخالفت با ضرورت مذهب و مخالفت با تنقيح مناط. با بررسي هريك از موارد عدم توانايي آن براي اثبات محذور بودن تأسيس فقه جديد مشخص شده است. بنابراين مي‌توان گفت تأسيس فقه جديد في نفسه محذور نيست؛ البته اين مطلب به معني مخالفت فقه جديد با فقه سنتي نخواهد بود، بلكه به معناي ضرورت استفاده از ادله محكم در استنباطات فقهي است.