بررسي و تحليل تشبيه در ديوان بدر چاچي

بدرالدين چاچي يكي از شاعران مشهور قرن هشتم هجري است كه از محبوبيّت زيادي در هند برخوردار است. ويژگي اصلي شعر بدر، كاربرد زياد صور خيال به ويژه تشبيه و استعاره است. در اين تحقيق براساس روش توصيفي تحليلي، تشبيه كه عنصري اساسي براي بيان مضامين مدنظر شاعر بوده، بررسي شده است. توجه و تمايل زياد شاعر به تشبيه سبب شده است تا در كلّ ديوانش (شامل 2836 بيت)، 1378 بار از تشبيه استفاده كند. برخي از شگردهاي كاربرد تشبيه را به دليل بسامد بسيار آنها مي توان از ويژگي هاي سبكي شعر وي محسوب كرد. ازاين جمله مي توان به تشبيهات مفرد به مركب، تشبيه و مراعات نظير، تركيبات ابداعي براي مشبهٌ‌به و پيوند تشبيه و جناس اشاره كرد. شاعر توانسته است از راه تشبيه براي برخي از مضامين تكراري شعر فارسي همچون طلوع خورشيد، فرارسيدن شب و هلال ماه توصيفات و تصاوير تازه اي ارائه كند؛ هرچند در موارد معدودي در ساختار و پيوند اركان معدودي از تشبيهات نارسايي ها و نقص هايي مشاهده مي شود. تشبيهات بدر چاچي به طور عموم فشرده و متراكم نيستند، اما آنجا كه تشبيهاتش را با استعاره مصرّحه پيوند مي زند، غالباً ديرياب و مبهم به نظر مي رسند.