بررسي روان‌شناختي مراحل تحول رشد اخلاقي در داستان صُراخ القبور (فرياد گورها) بر اساس نظريۀ لارنس كُلبِرگ

لارنس كُلبِرگ از نظريه‌پردازان و پيشگامان روانشناسي رشد و ادامه دهندۀ نظريۀ پياژه در زمينه رشد اخلاقي است كه مراحل جديدي را به آن افزود. كُلبِرگ تحول رشد اخلاقي افراد را در 3 سطح پيش قراردادي و قراردادي و فرا قراردادي و هر سطح را در 2 مرحله طبقه‌بندي كرد. او براي دست‌يافتن به اين طبقه‌بندي معماهايي را مطرح كرد و بر اساس چگونگي استدلال پاسخ دهندگان سطح رشد اخلاقي آنان را تعيين مي‌كرد. مراحل پيشنهادي كُلبِرگ بيانگر يك نوع جهان‌بيني وسيع بود كه از تمركز بر نتيجۀ مادي عمل شروع مي‌شود و از خلال توجه به فرد، توجه به گروه، به روابط اجتماعي و به قانون و بالاخره به نسبيت قانون‌ها و اصول ارزش‌هاي جهاني مي‌رسد. هدف پژوهش حاضر بررسي روان‌شناختي مراحل تحول رشد اخلاقي دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ اول و دوم در داستان «صراخ القبور» اثر جبران خليل جبران بر اساس نظريۀ كُلبِرگ است. بر اين اساس با توجه به چگونگي استدلال افراد در پاسخ‌دهي، مراحل رشد اخلاقي آنان تعيين مي‌گردد. مهم‌ترين نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه، تمام شش مرحلۀ رشد اخلاقي كُلبِرگ در داستان «صُراخ القبور» باتوجه به استدلال‌هاي افراد قابل اجرا است؛ همچنين جبران باتوجه جملاتي كه در پايان داستان مي‌آورد و نگاه فراقراردادي به مسائل، به اصول جهاني و ادبياتي انسان‌گرا باور دارد؛ بر اين اساس او در مرحلۀ 6 و در اوج رشديافتگي اخلاقي قرار مي‌گيرد. نگارنده با استفاده از نظريه‌هاي روانشناسي رشد و به شيوۀ استقرايي و تقسيم پرسشنامه در ميان دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ اول و دوم به واكاوي اين مهم پرداخته است.