تحليل وجه روايي در رمان «مذكرات كلب عراقي» اثر عبدالهادي سعدون بر اساس نظريه ژرار ژنت

روايت‌شناسي به عنوان يكي از شاخه‌هاي نقد ادبي و به‌ويژه نقد ساختارگرا، علمي است جديد كه به بررسي عناصر ساختاري روايت مي‌پردازد. در اين عرصه، نظريه‌پردازان بسياري ظهور كردند كه هر يك به ارائه الگويي خاص جهت تحليل متون روايي پرداختند. از جمله اين نظريه‌پردازان، ژرار ژنت منتقد ساختارگراي فرانسوي است. نظريه وي بر تمايز بين سه سطح روايت؛ يعني داستان، روايت و روايتگري استوار است. ژنت روابط ميان اين سه سطح را از طريق سه مؤلفه زمان، وجه و لحن بررسي مي‌كند. اين پژوهش با رويكردي تحليلي توصيفي و با تكيه بر ديدگاه روايي ژنت، به منظور ارزيابي ميزان اطلاعات روايي راوي، به بررسي وجه در رمان «مذكرات كلب عراقي» به عنوان متني روايي از نوع خاطره‌نوشته و يكي از آثار عبدالهادي سعدون، نويسنده معاصر عراقي مي‌پردازد. وجه روايي اصطلاحي كلي است كه به روابط راوي با داستان اشاره مي‌كند و شامل فاصله و كانون مي‌شود. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه ميزان فاصله ميان راوي و داستان در اين رمان با گفتمان مستقيم، غيرمستقيم و غيرمستقيم آزاد راوي كم و زياد مي‌شود تا روايت از يكنواختي خارج گردد. اين رمان از منظر راوي اول‌شخص مفردي روايت مي‌شود كه خود قهرمان اصلي داستان است؛ لذا كانون روايت اين اثر، دروني است.