سرمايه خلاق و رشد اقتصاد شهري - منطقه‌اي در استان‌هاي ايران

در دهه‌هاي اخير رشد اقتصاد شهر و منطقه و عوامل تأثيرگذار بر آن در رشته‌هاي مختلف به‌ويژه جغرافياي اقتصادي و برنامه‌ريزي شهري ـ منطقه‌اي مورد توجه بوده است. از نظريه‌هاي مطرح در‌اين زمينه طبقه خلاق ريچارد فلوريداست كه با سرمايه خلاق و نقش آن در رشد اقتصاد شهري ـ منطقه‌اي شناخته مي‌شود. اين تحقيق بر آن است تا اين نظريه را در بستر كشور ايران تبيين كند. يافته‌ها نشان داد مطابق با ادبيات نظري، سرمايه خلاق در كشور ايران به‌عنوان موتور محركه‌اي رشد شهري ـ منطقه‌اي به‌خصوص رشد اقتصاد شهري ـ منطقه‌اي عمل مي‌‌كند؛ چراكه سرمايه خلاق مي‌تواند 41 درصد تغييرات متغير سرانه توليد ناخالص داخلي و 55 درصد تغييرات متغير سرانه سپرده‌هاي بانكي را تبيين كند. همچنين مشخص شد عواملي همچون استعداد، تنوع و تسامح، فناوري، درآمد سرانه، امكانات و دارايي‌هاي محلي در كنار هم نقش مهمي در تصميم‌هاي مكاني سرمايه خلاق و انتخاب محل براي كار و زندگي، ايفا مي‌كنند؛ به‌طوري‌كه در‌مجموع 82 درصد از تغييرات سرمايه خلاق را در استان‌هاي ايران توضيح مي‌دهند. همچنين در اين تحقيق با استفاده از ادبيات نظري و يافته‌ها، جغرافياي خلاقيت در استان‌هاي ايران ترسيم شد كه حكايت از تسلط يك الگوي مركز ـ پيرامون دارد كه هر‌چه از مركز (پايتخت) به‌سمت ساير مناطق سرزمين حركت مي‌كنيم از ضريب خلاقيت استان‌ها كاسته مي‌شود. به‌طوركلي ترسيم نقشه جغرافياي خلاقيت در استان‌هاي ايران تا حدود زيادي ترسيم‌كننده سيماي رشد اقتصادي آينده و نشان‌دهنده آن است كه كدام استان‌ها مي‌توانند در رقابت روزافزون شهرها و مناطق در پرورش، حفظ و جذب سرمايه خلاق، موفق عمل كنند.