مقايسه موردي عملكرد تابستانه راهبردهاي توسعه بام سبز و بام خنك بر كيفيت هوا در كلان‌شهر تهران

پيامدهاي نامطلوب گسترش كلان شهرها ازجمله جزيره گرمايي شهري و آلودگي هوا توجه مديران شهري را به اتخاذ راهكارهاي بهبود شرايط محيطي جلب كرده است. با توجه به مساحت زياد بام ها در مناطق شهري، به كارگيري فناوري هاي نوين و سازگار با محيط زيست ازجمله توسعه بام سبز و خنك با تعديل جزيره گرمايي مي تواند نقش مثبتي در كاهش مصرف انرژي سرمايشي و بهبود كيفيت هوا ايفا كند. به منظور بررسي بازخورد متقابل پارامترهاي هواشناسي و تغيير در ساختار شهري و مطالعه اثرهاي محتمل جانبي آن بر كيفيت هوا، شبيه سازي عددي راهبردهاي بام سبز و بام خنك با استفاده از مدل كنوپي شهري جفت شده هواشناسي شيمي جو (WRF/Chem/SLUCM) در بازه زماني 15 تا 30 ژوئن سال 2016 در كلان شهر تهران انجام شده است. نتايج نشان مي دهد كه توسعه بام خنك با ميانگين شبانه روزي كاهش دما (C˚ 0.65) و كاهش شار گرماي محسوس ( W/m^2 -57) نقش مثبتي در تعديل جزيره گرمايي تهران دارد. همچنين كاهش غلظت سطحي آلاينده‌هاي جوي نشان مي دهد كه كاهش ارتفاع لايه مرزي و تلاطم در نتيجه كاهش دما تغيير محسوسي در وضعيت كيفيت هوا ايجاد نكرده است. توسعه بام سبز، كاهش (افزايش) روزانه (شبانه) دماي هوا را به همراه داشته است. افزايش دما در طول شب محسوس (C˚ 0.53+) و نتيجه گسيلندگي بالاي پوشش گياهي و همچنين كاهش سرعت باد در مجاورت سطح بام سبز است كه روند تهويه طبيعي شهر را كندتر مي كند. مقايسه عملكرد اين راهبردها نشان مي دهد كه بام خنك اثر سرمايشي محسوس تري نسبت به بام سبز ايجاد مي كند و روند كاهش آلاينده ها به ويژه در طول شب در راهبرد بام خنك مطلوب تر ارزيابي مي شود؛ بنابراين با توجه به وابستگي اثربخشي سرمايشي بام سبز به ميزان رطوبت خاك و مقايسه هزينه‌هاي احداث بام خنك و نياز نداشتن آن به زيرساخت هاي خاص، توسعه بام خنك در كلان شهر تهران توصيه مي شود.