بررسي اثر دماهاي بالا بر ويژگي هاي رطوبتي و برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در شرايط كنترل شده

Effects of Simulation Burning on Soil Moisture, Physical and Chemical Properties under Controlled Conditions

از آنجايي­كه آتش سبب تغيير خصوصيات خاك مي­شود؛ آگاهي از اثرات آتش­سوزي بر روي خاك جهت مديريت مراتع پس از آتش‌سوزي اهميت دارد. مطالعه­اي براي بررسي تأثير آتش بر روي خصوصيات فيزيكي، شيميايي و هيدرولوژيكي خاك مرتع در منطقۀ چرات شهرستان سوادكوه انجام گرفت. نمونه­برداري در دو تيپ گياهي Astragalus gossypinusو Artemisia aucheri انجام و تعداد 120 نمونه خاك برداشت شد. طرح آزمايش به صورت فاكتوريل با پايه كاملاً تصادفي با 3 تكرار بود. پنج تيمار شامل خاك شاهد، خاك سوخته با مشعل و خاك سوخته در كوره با دماي 100،300 و 500 درجه سانتيگراد براي آزمايش آماده گرديد. در آزمايشگاه ويژگي­هاي بافت، رطوبت اشباع، pH، ماده آلي، ظرفيت زراعي، نقطه پژمردگي، رطوبت در دسترس و ظرفيت نگه­داري اندازه­گيري شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش دما درصد ذرات شن و pH خاك افزايش و درصد رس، سيلت و رطوبت اشباع كاهش يافت. در مجموع حرارت و آتش به­طور قابل توجهي پتانسيل خاك براي نگهداري رطوبت و نفوذپذيري را كاهش داده است. در نتيجه با تغيير ويژگي­هاي فيزيكي و شيميايي خصوصاً هيدرولوژيكي خاك، محيط زندگي ميكروارگانيسم­ها و ريشه­هاي گياهان تغيير كرده و ميزان رواناب و فرسايش افزايش مي­يابد.

Since fire effects on soil properties, awareness about effects of fire on soil is important for fire management. This study was carried out to investigate effects of fire on hydrological, physical and chemical properties of soil in Charat rangeland of Savadkuh. Sampling was performed in two plant types Astragalus gossypinus and Artemisia aucheri, 120 soil samples were gathered. Experimental design was factorial design based on complete randomized design with three repeat. Five prepared treatments for Experiment were control soil, burned soil with burner and burned in oven at 100, 300 and 500 °C. Soil characteristics including the texture, saturation moisture, pH, organic matter, field capacity, wilting point, available water and retention capacity were measured in the laboratory. Results showed that percent of sand and pH increased but percent of saturation moisture, silt and clay decreased as temperature increased. On the whole, fire and heat have decreased soil potential of keeping moisture and infiltration considerably. As physical and chemical properties of soil change, especially hydrological ones, living environment of soil microorganisms and plant roots change as well. Besides, amount of runoff and erosion increases.