پايش و پهنه بندي خصوصيات خشكسالي هواشناسي با استفاده از مدل زنجيرۀ ماركوف و روش هاي زمين آمار (مطالعۀ موردي: استان قزوين)

خشكسالي هواشناسي هنگامي روي مي‌دهد كه بارندگي در هر بازه زماني كمتر از بازه بلند مدت آن رخ دهد. اغلب شاخص­هاي بررسي خشكسالي زماني كه خشكسالي به وقوع مي­پيوندد، مورد استفاده قرار مي­گيرند. اين در حاليست كه براي مديريت خشكسالي در ابتدا نياز به شناخت و تعيين ويژگي‌هاي خشكسالي از نظر احتمال وقوع، شدت و گسترش آن مي‌باشد. در اين تحقيق از شاخص بارش استاندارد (SPI) به عنوان شاخص منتخب جهت پايش خشكسالي در ايستگاه‌هاي بارانسنجي واقع در داخل استان قزوين با طول دوره آماري مشترك 37 ساله (1971-2008) در مقياس‌هاي زماني 1، 3، 6، 9، 12، 24 و 48 ماهه استفاده گرديد. سپس با استفاده از مدل زنجيره ماركوف و چهار روش ميان‌يابي، اقدام به بررسي و پايش ويژگي‌هاي مختلف خشكسالي گرديد. نتايج نشان داد با افزايش مقياس زماني، مقادير مثبت و منفي از نظر فراواني كاهش و از نظر تداوم افزايش يافته است. با توجه به نتايج ماتريس احتمال انتقال، حالت تقريباً نرمال غالب بوده و كمترين دوره بازگشت مربوط به حالت تقريباً نرمال و پس از آن، حالات مرطوب ملايم و خشك ملايم مي باشد. همچنين مدل گوسي در مقياس‌هاي زماني 1، 6، 9، 12و 24 ماهه و مدل نمايي در مقياس‌هاي زماني 3 و 48 ماهه، مناسبترين مدل‌ها جهت برازش واريوگرام انتخاب گرديد. در نهايت، بهترين روش‌ ميان‌يابي در هر مقياس جهت تهيه نقشه‌هاي وسعت خشكسالي در سال آبي 1386-1387بدست آمد كه نتايج نشان داد با افزايش مقياس زماني ، وسعت خشكسالي و همچنين وضعيت خشكسالي‌ها از شرق به غرب استان كاهش يافته است.