كليدواژه :
طبقه بندي , رسته بندي , مراتع قم , عوامل محيطي , جوامع گياهي
چكيده فارسي :
اين تحقيق با هدف طبقه‌بندي پوشش گياهي و تعيين رابطه بين پراكنش پوشش گياهي و عوامل محيطي در مراتع استان قم انجام شد. نمونه‌برداري از پوشش گياهي به روش تصادفي- سيستماتيك از طريق استقرار چهار ترانسكت انجام شد. فاصله بين هر يك از ترانسكت‌ها 500 متر و فاصله بين پلات‌ها در هر ترانسكت با توجه به طول ترانسكت متفاوت بود. سطح پلات‌ها با توجه به نوع گونه‌هاي موجود، به روش سطح حداقل بين 2 تا 25 متر مربع و تعداد آنها نيز با توجه به تغييرات پوشش گياهي و روش آماري 60 پلات تعيين شد. در هر واحد نمونه‌برداري علاوه بر ثبت اطلاعات مربوط به پوشش در پلات‌ها (نام گونه‌هاي گياهي و درصد تاج پوشش آنها)؛ اطلاعات مربوط به شيب، جهت و ارتفاع نيز ثبت شد. براي نمونه‌برداري از خاك نيز در هر رويشگاه، هشت پروفيل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتي‌متري نمونه گرفته شد. بعد از نمونه‌برداري، خصوصيات خاك شامل سنگريزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهك، گچ، ماده آلي، اسيديته، هدايت الكتريكي و املاح محلول با روش‌هاي معمول اندازه‌گيري شد. طبقه‌بندي پوشش گياهي با استفاده از روش TWINSPAN منجر به تفكيك 7 گروه شامل 9 تيپ گياهي در منطقه مورد مطالعه شد. براي تحليل ارتباط بين پوشش گياهي و عوامل محيطي از روش PCA و CCA استفاده شد. بر اساس نتايج، عوامل رطوبت اشباع، هدايت الكتريكي، اسيديته، بافت و آهك در پايين‌دست و عوامل سنگريزه، ارتفاع از سطح دريا و جهت شيب در بالادست منطقه مورد مطالعه از عواملي هستند كه بيشترين تأثير را در پراكنش رويشگاه گونه‌هاي گياهي دارند. شناخت خواهش‌هاي بوم‌شناختي گونه‌هاي گياهي و خصوصيات محيطي هر منطقه، امكان انتخاب گونه سازگارتر با شرايط هر منطقه و در نتيجه موفقيت در فعاليت‌هاي احيايي پوشش گياهي را به همراه خواهد داشت.
چكيده لاتين :
The present study was conducted to classify vegetation and determining relationship between plant species distributions and environmental factors in rangelands of Qom Province. Sampling of vegetation was done by Random systematic method. The distance between each transect was 500 meters and the distance between plots per transect also varied depending on the length of transect. With regard to the type of the species the plot size determined by the minimal area method Between 2 and 25 m2 and sample size were determined 60 plots by considering to the changes in vegetation. In addition to recording of vegetation features in plots (Plant species name and canopy cover) related information on habitat such as slope, aspect and elevation were also recorded. At each habitat, soil Sampling was performed by drilling of eight soil profiles and sampling from 0-30 and 30-80 cm depths. After sampling, soil characteristics consisting gravel percent, texture, saturation moisture, available water, lime, gypsum, organic matter, Acidity (pH), Electrical conductivity (EC) and soluble Solute (Na+, Ca2+, Mg2+, K+, Cl-, Co32-, Hco3- and So42-) were measured by routine methods. The vegetation classification was done using TWINSPAN method. By performing classification, seven plant groups consisting nine habitats were diagnosed. To analyze the relationship between vegetation and environmental factors, PCA and CCA Analysis were performed. Based on the results, in downstream soil saturation moisture, conductivity, acidity, texture and Lime and in the upstream of the study area gravel, altitude, and slope are factors which have greatest impact on the distribution of plant species habitats in the study area. Understanding of requirment ecological of plant species and environmental characteristics of each region will bring choice of species which are more compatible to the conditions of each region, and as a result the success of vegetation the rehabiltation activities.
