نگاه نظري به سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري تركيه در منطقه اورآسيا

A Theoritical Approach to the Foreign Policy of Islamic Republic of Iran and Republic of Turkey in the Eurasia Region

در اين مقاله سعي شده است ضمن تبيين نظريات مهم حوزه سياست خارجي كه مرتبط با سياست هاي ايران و تركيه در منطقه اورآسيا، به بررسي سياست خارجي اين دو كشور در منطقه اورآسيا از زاويه تحليلي چند بُعدي نظري پرداخته شود و آسيب شناسي سياست هاي اعمالي ايران صورت پذيرد. بر اين اساس نظريه هاي واقع گرايانه با نگاه مادي و قدرت محور، فرانظريه ها با تأكيد بر رويكرد سازه انگارانه و نظريه هاي تصميم گيري در سياست خارجي مورد بحث قرار گرفته است. بدين ترتيب پرسش اصلي مقاله حاضر عبارت است از: عملكرد سياست خارجي ايران و تركيه در منطقه اورآسيا چه تأثيري بر تأمين منافع ملي اين دو كشور داشته است؟ پاسخ به پرسش حاضر نيز عبارت خواهد بود: سياست خارجي غيرايدئولوژيك و اقتصاد مبناي تركيه در منطقه اورآسيا باعث تامين منافع ملي اين كشور به صورت مطلوبي شده است در حالي كه سياست خارجي ايدئولوژيك و ارزش گذارانه ايران نتوانسته است منافع ملي را تأمين نمايد.

This article is to explain main theories on foreign policy of Iran and Turkey in Eurasia and also pathology of actual policy of Iran in the region. According to realist approaches through emphasizing on power politics, meta-theory through emphasizing on constructivist and decision-making theories on foreign policy are discussed in this article. Therefore main question of current article is that how do foreign policy of Iran and turkey affect national interests of both countries in Eurasia. The immediate answer to the question is that non-ideological and economy oriented foreign policy of Turkey has served its national interests properly in the region while ideological and value oriented foreign policy of Iran has failed to serve its national interests.