بازآفريني اقتصادي بافت هاي فرسوده و ناكارآمد شهري با رويكرد برنامه ريزي راهبردي؛ مطالعه موردي: منطقه 10 شهر تهران

Economic Regeneration of urban Worn out and inefficient texture with strategic planning approach; Case study: District 10 of Tehran

توسعه سريع شهرنشيني، تاثيرات قابل توجهي بر هسته هاي قديمي و تاريخي شهرها گذاشته است. به عبارت ديگر اين پهنه ها در مقايسه با ساير پهنه هاي شهر به بافت هاي فرسوده و ناكارآمد شهري تبديل گشته اند و مهم ترين عامل تاثيرگذار در متروكه شدن آنها عامل اقتصادي است كه باعت گرديده اين بافت ها از فرايند توسعه عقب افتاده و به كانون مشكلات و نارسايي ها تبديل شوند. در اين راستا كلانشهر تهران از جمله شهرهاي بزرگي است كه تحت تاثير توسعه شتابان شهرنشيني با مخاطرات و نابساماني در ابعاد مختلف در هسته هاي قديمي و تاريخي روبه رو است كه نمود اين نابساماني ها و چالش، در سطح منطقه 10 شهر تهران با داشتن مساحت قابل توجهي بافت فرسوده و ناكارآمد شهري (52 درصد) بارزتر و شديدتر است و به شكل مستقيم و يا غيرمستقيم شهروندان را درگير مسايل و مشكلات گسترده اي كرده است. لذا اين پژوهش بر آن است در قالب رهيافت نويني از مداخله مكان مبنا در بافت هاي ناكارآمد و فرسوده شهري يعني بازآفريني پايدار شهري (با رويكرد بازآفريني اقتصادمدار) از طريق برنامه ريزي راهبردي ضمن تحليل وضع موجود جايگاه بافت فرسوده منطقه 10 شهر تهران در حوزه اقتصادي، به ارايه راهبردهاي كليدي به منظور استفاده بهينه از ظرفيت ها و امكانات بالقوه درون بافت و بازگرداندن رونق اقتصادي به محدوده بافت مورد مطالعه بپردازد. نوع پژوهش از نظر هدف كاربردي و از نظر شيوه انجام توصيفي-تحليلي است. تكنيك مورد استفاده براي تجزيه و تحليل داده ها مدل تلفيقي SWOT- AHP است. نتايج به دست آمده نشان مي دهد بافت فرسوده و ناكارآمد منطقه 10 شهر تهران در حوزه اقتصادي به لحاظ محيط دروني با ضعف هاي زياد و به لحاظ محيط بيروني با فرصت هاي قابل توجهي روبه رو است كه در نهايت با اتخاذ راهبردهاي انطباقي (بازنگري) مي توان با كاستن از ضعف هاي موجود حداكثر استفاده را از فرصت هاي موجود در حوزه اقتصادي برد.

The rapid development of urbanization has had a significant impact on the old and historic nuclei of cities. In other words, these areas have become worn-out and inefficient urban structures compared to other areas of the city, and the most important factor influencing their abandonment is the economic factor which has caused these tissues to lag behind the development process and become the center of problems and failure.In this regard, the metropolis of Tehran is one of the major cities that, under the influence of the rapid development of urbanization, faces risks and disturbances in various dimensions in the old and historical nuclei.The manifestation of these disorders and challenges in the 10th district of Tehran, with a significant area of worn and dysfunctional urban fabric, is 52% more pronounced and more severe and directly or indirectly, it has involved citizens in a wide range of issues and problems. Therefore, this research is based on the process of a new approach to the intervention of the base location in urban dysfunctional and worn-out tissues namely urban sustainable regeneration (with an approach circle economy regeneration) through strategic planning, while analyzing the current situation, the position of the worn-out texture of Tehran's 10th district in the economic field, pay to provide key strategies for the optimal use of potential facilities and capacities within the context and restore economic prosperity to the range of study tissue. The type of research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The technique used for data analysis is the integrated SWOT-AHP model. The results show that the worn and dysfunctional texture of the 10th district of Tehran in the economic field is facing many weaknesses in terms of internal environment and significant opportunities in terms of external environmen which in finally, by adopting adaptive strategies (revision), it is possible to make the most of the opportunities in the economic field by reducing the existing weaknesses.