مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - شيوع اختلالات عضلاني- اسكلتي و ارزيابي وضعيت حين آندوسكوپي و كلونوسكوپي در پزشكان فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد شهر اصفهان

چكيده فارسي :

مقدمه:پزشكان فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد، به دليل كار در موقعيت‌هاي گوناگون در درمانگاه و بيمارستان، در صورت عدم وضعيت‌گيري صحيح، مي‌توانند مستعد مشكلات عضلاني- اسكلتي مختلف باشند. مطالعه‌ي حاضر، با هدف بررسي ارتباط وضعيت قرارگيري اين افراد با بروز مشكلات عضلاني- اسكلتي انجام شد. روش‌ها: سه روش بررسي وضعيت شامل گزارش فردي، روش عيني (مشاهده‌اي) و اندازه‌گيري مستقيم وجود دارد. بر اساس مطالعات، روش عيني از نظر روايي و پايايي، روش بهتري است. در اين مطالعه، با استفاده از ابزارهاي Rapid upper limb assessment (RULA) و Ovako working posture assessment system (OWAS)، حركات پزشكان حين انجام آندوسكوپي و كلونوسكوپي با مشاهده‌ي مستقيم مورد آناليز قرار گرفت. همچنين، پرسش‌نامه‌ي Nordic به منظور بررسي مشكلات عضلاني- اسكلتي، توسط آن‌ها تكميل گرديد. يافته‌ها: سطح خطر وضعيت بر اساس OWAS، در 22/2 درصد موارد، 1 و در 77/8 درصد موارد، 2 به دست آمد. سطح خطر وضعيت بر اساس RULA، در 38/9 درصد موارد 4، در 38/9 درصد موارد 5 و در 22/2 درصد موارد 6 بود. ميزان مشكلات عضلاني- اسكلتي بر اساس Nordic با سطح خطر بر اساس RULA رابطه‌ي مستقيم داشت، اما با سطح خطر بر اساس OWAS رابطه‌ي معني‌داري نداشت. سطح خطر بر اساس RULA، با تعداد عمل در روز رابطه‌ي مستقيم داشت. همچنين، ميزان مشكلات عضلاني- اسكلتي بر اساس Nordic با تعداد عمل در روز و شاخص توده‌ي بدني (Body mass index يا BMI) رابطه‌ي مستقيم داشت. سطح خطر بر اساس RULA، با ميزان مشكلات عضلاني- اسكلتي در گردن، بالاي كمر و زانو رابطه‌ي مستقيم داشت. نتيجه‌گيري: مشكلات عضلاني- اسكلتي در ميان پزشكان فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد شهر اصفهان از شيوع بالايي برخوردار بود. خطر بروز اين مشكلات نيز در حد زيادي ارزيابي شد. شاخص توده‌ي بدني و تعداد بالاي عمل در روز، باعث افزايش سطح خطر وضعيت و مشكلات عضلاني- اسكلتي به صورت هم‌زمان مي‌شود. از اين رو، كاهش تعداد عمل و يا افزايش زمان استراحت ميان نوبت‌ها، انجام آندوسكوپي و كلونوسكوپي به صورت منقطع، افزايش دقت در وضعيت‌گيري صحيح و استفاده از تكنيك تله‌روبوتيك به جاي روش دستي در پزشكان فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد كه داراي بار كاري بيشتري هستند، مؤثر خواهد بود.