شناسايي گونه‌هاي عامل Leishmaniasis پوستي در شهرستان درگز

مقدمه: Leishmaniasis پوستي، از بيماري‌هاي انگلي پوستي است كه در بسياري مناطق جهان به ويژه ايران به صورت اندميك وجود دارد. هر چند روش ميكروسكوپي روش متداول تشخيص بيماري مي‌باشد، اما تشخيص گونه‌هاي عامل Leishmaniasis به صورت ميكروسكوپي و يا از طريق يافته‌هاي باليني امكان پذير نيست. براي اين منظور، روش‌هاي مولكولي از اهميت ويژه‌اي برخوردار هستند. روش‌ها: در اين مطالعه، شناسايي گونه‌ي عامل Leishmaniasis پوستي در شهرستان درگز به روش Polymerase chain reaction (PCR) با هدف قرار دادن ژن كينتوپلاست Kinetoplast-DNA (kDNA) مورد بررسي قرارگرفت. اين مطالعه بر روي 94 نمونه‌ي گرفته شده از بيماران مشكوك به Leishmaniasis مراجعه كننده به مراكز درماني شهرستان درگز انجام شد. لام‌ها به روش گيمسا (Gimsa) رنگ‌آميزي شدند و مورد بررسي مستقيم قرار گرفتند. PCR با استفاده از پرايمرهاي اختصاصي DNA كينتوپلاست انجام شد و نتايج به دست آمده، توسط نرم‌افزار آماري SPSS و آزمون χ2 تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: در بين 94 مراجعه كننده‌ي مشكوك به Leishmania، لام ميكروسكوپي 82 نفر (87/2 درصد) از بيماران و با روش مولكولي 85 نفر (90/4 درصد) از بيماران مثبت شدند كه تعداد 63 مورد (74/1 درصد) Leishmania major و 22 مورد (25/9 درصد) Leishmania tropica بودند. با در نظر گرفتن روش kDNA-PCR به عنوان يك روش استاندارد، ويژگي روش مستقيم ميكروسكوپي 100 درصد و حساسيت آن 96 درصد محاسبه گرديد. در اين مطالعه، بين ابتلا به بيماري و فصل بروز (0/045 = P)، محل سكونت (0/004 = P)، جديد يا كهنه بودن ساختمان مسكوني (0/003 = P) و همچنين، نزديكي به محل زندگي جوندگان (0/025 = P) رابطه‌ي معني‌داري وجود داشت. بيشترين رخداد زخم‌هاي ناشي از Leishmania در نواحي دست و صورت بود. نتيجه‌گيري: شهرستان درگز به عنوان كانون Zoonotic leishmaniasis مطرح بوده است؛ نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كانون‌هاي جديدي از Anthroponotic leishmaniasis نيز در اين منطقه وجود دارد. Leishmania major عامل غالب بروز Leishmaniasis پوستي در اين شهرستان بود ولي Leishmania tropica نيز به مقادير كمتري در آن وجود داشت.