ارزيابي تأثير ضد ليشمانيايي عصاره‌ي هيدروالكلي قارچ گانودرما لوسيدوم بر انگل ليشمانيا ماژور در شرايط آزمايشگاهي

مقدمه: ليشمانيا ماژور، عامل ليشمانيوز نوع جلدي (سالك) در ايران مي‌باشد. به دليل عوارض جانبي داروهاي فعلي و پيدايش مقاومت دارويي در برخي نقاط، محققين به دنبال تركيباتي مؤثرتر و بدون عوارض به خصوص داروهاي گياهي و تركيبات طبيعي هستند. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي اثر ضد ليشمانيايي عصاره‌ي هيدروالكلي قارچ گانودرما لوسيدوم بر ليشمانيا ماژور در مقايسه با داروهاي رايج بوده است. روش‌ها: پس از آماده شدن عصاره‌ي هيدروالكلي گونه‌ي استاندارد ايراني انگل ليشمانيا ماژور (MRHO/IR/75/ER)، ابتدا در محيط كشت Novy-Mac Neal-Nicolle (NNN) و سپس، Roswell Park Memorial Institute-1640 (RPMI-1640) غني شده تكثير و در مرحله‌ي متاسيكليك به پليت 96 خانه‌اي منتقل شد. سپس، غلظت‌هاي 10، 50، 100، 150 و 200 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر عصاره در زمان‌هاي 24، 48 و 72 ساعت اثردهي و ميزان پروماستيگوت‌هاي زنده با استفاده از رنگ تريپان بلو و تحرك آن‌ها، هموسيتومتر و آزمون رنگ‌سنجي MTT مورد بررسي قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي آماري ANOVA، Repeated measures ANOVA و Kolmogorov-Smirnov تجزيه و تحليل گرديد. يافته‌ها: عصاره‌ي هيدروالكلي اين قارچ در غلظت‌هاي بالا (150 و 200 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر) به طور معني‌داري باعث كاهش و مهار رشد انگل شد و با افزايش عامل زمان رابطه‌ي مستقيم داشت (0.001 P). همچنين، در روش MTT ميانگين جذب نوري غلظت‌هاي مختلف عصاره در زمان‌هاي 24، 48 و 72 ساعت تفاوت معني‌داري با هم داشته است (0.001 P). نتيجه‌گيري: تأثير ضد ليشمانيايي مشاهده شده از عصاره‌ي اين قارچ بر تعداد و رشد پروماستيگوت‌هاي زنده در غلظت‌هاي بالا، مي‌تواند ناشي از وجود تركيباتي مانند تانن، فلاونوئيدها، تري‌ترپنوئيدها و پلي‌ساكاريدها باشد و مستلزم تحقيقات بيشتر در خصوص خالص‌سازي تركيبات آن و كار بر روي مدل حيواني ليشمانيوز مي‌باشد.