تاثير واحدهاي كاري TMU و Geopedology در دقت نقشه پسرفت خاك

The effect of TMU and Geopedology working units in soil degradation mapping

سالانه سطوح قابل ملاحظه‌اي از اراضي با ارزش در سطح جهان در اثر ضعف مديريت از حيز انتفاع ساقط شده و دچار پسرفت مي‌شود. پسرفت خاك، شامل هرگونه كاهش قدرت محصول‌دهي خاك يا از هدررفت مواد غذايي مورد نياز گياه به‌وسيله فرسايش مي‌باشد. اين پژوهش، با هدف بررسي پسرفت كيفيت خاك و تهيه نقشه آن، در حوزه آبخيز هنام استان لرستان اجرا شد. با استفاده از دو روش TMU و Geopedology، محدوده مطالعاتي به واحدهاي همگن از نظر پسرفت خاك تقسيم و هر يك از اين واحدها به‌عنوان واحدهاي كاري در نظر گرفته ‌شد. براي هريك از خصوصيات خاك در واحدهاي TMU و Geopedology، نمودار كنترل كيفيت ترسيم، شاخص پسرفت خاك محاسبه و به‌كمك مدل GLASOD در هر واحد نقشه، نوع، دليل، درجه، وسعت و شدت پسرفت مشخص و نقشه پسرفت خاك تهيه شد. به‌منظور مقايسه دو نقشه پسرفت خاك در واحدهاي كاري TMU و Geopedology با نقاط شاهد، مقايسه آماري با استفاده از دو آزمون ويلكاكسن و مقايسه‌هاي زوجي انجام شد. نتايج به‌دست آمده نشان داد، در نقشه واحدهاي كاري TMU، 46 نوع واحد وجود دارد كه در 61 مكان قرار گرفته‌اند. اين تعداد در نقشه واحدهاي كاري Geopedology، 45 نوع است كه در 94 مكان مشاهده مي‌شود. صحت نقشه‌هاي پسرفت تهيه شده به‌روش TMU و Geopedology به‌ترتيب 66/3 و 68/9 درصد و از نظر دقت، ضريب تغييرات صحت واحدهاي كاري در نقشه حاصل از روش TMU، 58/25 و در نقشه Geopedology، 30/26 درصد مي‌باشد. نتايج در هر دو آزمون نشان داد، بين درجه پسرفت حاصلخيزي نقاط شاهد و نقشه TMU از نظر آماري اختلاف معني‌داري وجود ندارد. هم‌چنين، نتايج نشان داد در هر دو آزمون، بين نقاط شاهد و نقشه Geopedology از نظر آماري اختلاف معني‌دار وجود دارد. اين امر با نتايج به‌دست آمده در بررسي دقت در هر دو نقشه پسرفت هم‌خواني داشت.

Some noticeable areas of valuable land resources are degraded every year, due to improper management of land use activities. Soil degradation includes reduction of soil productivity or its nutrients loss by soil erosion. This research was executed in Honam sub-basin, located in Lorestan Province to study the soil quality degradation and mapping. The study area was segmented to unique soil degraded polygons, as working units, using TMU and Geopedology methods. Soil was sampled in each working unit and their organic carbon, total nitrogen, available phosphorus and potassium, bulk density and micronutrients such as Iron, Zinc, Manganese and copper were measured. Quality control charts were drawn for all measured soil specifications in each working unit. Soil degradation indices and their types, causes, degrees, extents and severities were determined by GLASOD model and consequently, soil degradation map were provided. For statistical comparison, soil degradation maps resulted from TMU and Geopedology work units were compared with ground control points using Vilkaksen and paired comparison tests. Results demonstrated that there are 46 types of working units at 61 locations in TMU working units map. These numbers are 45 types at 94 locations in Geopedology working units map. The accuracy of soil degradation maps provided from TMU and Geopedology methods were 66.3 and 68.9 percent, respectively. From precision view of point, coefficient of variation in work units of TMU and Geopedology methods were 25.58 and 30.26 percent, respectively. Results showed that there are no significant difference between fertility degradation degree of ground control points and TMU working units in both tests. Also, results showed that there are significant difference between fertility degradation degree of ground control points and Geopedology working units in both tests.