ارزيابي مدل‌هاي سري زماني SARIMAدر برآورد جريان ماهانه در ايستگاه هيدرومتري ايدنك

Evaluation of SARIMA time series models in monthly streamflow estimation in Idanak hydrometry station

دبي جريان آبراهه‌ها ازجمله مهمترين داده هيدرولوژيكي هستند و به عنوان اطلاعات پايه در بسياري از فعاليت‌هاي مرتبط با منابع آب در نقاط مختلف جهان استفاده مي‌شوند. يكي از ابزارهاي مهم در مدلسازي فرآيندهاي هيدرولوژيكي استفاده از مدل‌هاي سري زماني است. جريان آبراهه برآورد‌شده با استفاده از مدل‌هاي سري زماني در مطالعات مختلفي نظير خشكسالي، سيلاب، طراحي سيستم هاي مخازن و مديريت منابع آب قابل استفاده مي‌باشد. اين امر بخصوص در مناطق خشك اهميت بيشتري دارد. در اين مقاله به ارزيابي دقت مدل‌هاي سري زماني SARIMA در برآورد جريان ماهانه در ايستگاه هيدرومتري ايدنك پرداخته مي‌شود. براي اين منظور از داده‌هاي دبي جريان ماهانه اين ايستگاه به مدت 30 سال، طي سال‌هاي (1390-1361) استفاده شده است. براي صحت‌سنجي مدل‌هاي سري زماني SARIMA برازش يافته، از مقادير آماره آزمون پورت مانتو، و باقي‌مانده‌اي توابع خودهمبستگي و خودهمبستگي جزيي استفاده ‌شد و براي انتخاب بهترين مدل SARIMA، از معيار اكائيكه اصلاح‌شده (AIK) و معيار بيزين شوارتز ((SBC بهره گرفته‌شد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه از بين مدل‌هاي مناسب برازش يافته بر دبي جريان ماهانه در ايستگاه هيدرومتري ايدنك،مدل‌هاي SARIMA(1,0,1)*(2,0,2)12‌،SARIMA(2,0,2)*(2,0,2)12 و SARIMA(1,0,2)*(2,0,2)12 به ترتيب در اولويت اول، دوم و سوم از لحاظ دقت در برآورد دبي جريان برخوردار مي باشند.

prediction of hydrological variables is a highly effective tool in water resource management. One of the important tools for modeling hydrological processes is the use of time series modeling and analysis. River series production series can be used by time series models in various studies such as drought, flood, reservoir systems design and many other purposes For this purpose, monthly flow data of this station has been used for 30 years (2011-1363). By using the regression method, incomplete data estimation and homogeneity of data were investigated by sequencing test .Using the SARIMA model, the monthly time series of the Idenak station was Investigated and the best model was fitted to its data.. The models were confirmed by the diagram of autocorrelation and partial-bond correlation functions of the residues and the Pert-Manto criteria. for evaluation the models, the AIC, SBC criteria were used. The results show that SARIMA models (1.0,1) * (2,0,2) 12, SARIMA (2,0,2) * (2,0,2 (12) and SARIMA (1,0,2) * (2,0,2) 12 are respectively in the first, second and third priority in terms of accuracy in modeling the monthly discharge of the Idenak station.