مشكل‌يابي سيستم برنامه‌ريزي شهري تهران برپايۀ رهيافت يكپارچه برنامه‌ريزي فضايي راهبردي دانش‌پايه

غلبۀ رهيافت‌هاي نافضايي و جبريت كالبدي در مديريت تغييرات فضايي و تعيين و گشودن مشكلات شهري در شهر تهران، منجر به وضعيتي شده است كه برنامه‌هاي شهري توليد شده چون برنامه جامع شهر تهران (1386)، دستاورد مورد انتظار براي سيستم فضايي شهر تهران را به همراه نداشته است. افزون بر آن، نبود سازوكار مديريت دانش شهري منجر به افزايش پويايي و پيچيدگي مشكلات شهري شده است. اين در حالي است كه اين موضوع به‌عنوان يكي از عوامل كارامدي سيستم برنامه‌ريزي شهري، در پژوهش و عمل برنامه‌ريزي مغفول مانده است. هدف اين مقاله، تأكيد بر نقش رهيافت‌هاي برنامه‌ريزي فضايي راهبردي و مديريت دانش در ارتقاي سيستم برنامه‌ريزي شهر تهران است. دستيابي به هدف اين مقاله در چارچوب رهيافت پژوهش كيفي برپايۀ يك فرايند دومرحله‌اي توصيفيتحليلي و تحليليتجويزي استوار شده است. در مرحلۀ نخست، از روش بازبيني متون مدون و در مرحلۀ دوم، از روش‌هاي مشكل‌يابي تجريد تدريجي و مناسبت انگاشت‌ها، تحليل محتوا و گروه متمركز استفاده شده است. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد مديريت دانش با توليد و به‌كارگيري همۀ گونه‌هاي دانش، فراهم كردن زمينۀ يادگيري از دانش، ايجاد پايۀ دانش انعطاف‌پذير، تبادل دانش و افزايش آگاهي عمومي و ايجاد فرهنگ به‌كارگيري دانش، كارامدي سيستم برنامه‌ريزي شهر تهران را در چارچوب رهيافت برنامه‌ريزي فضايي راهبردي ارتقا مي‌دهد. با اين حال، عدم باور به مديريت دانش و تفكر راهبردي در ساختارهاي نهادي رسمي (چون قانون، دولت و سازمان‌ها) و نهادهاي غيررسمي (چون فرهنگ، تاريخ و باورهاي عمومي) چالش اصلي سيستم برنامه‌ريزي شهر تهران است.