ارزيابي ژنوتيپ هاي يونجه از نظر تحمل به تنش شوري از طريق روشهاي آماري چند متغيره

Evaluation of alfalfa genotypes from tolerance to salinity stress via multivative statistical methods

به منظور بررسي ژنوتيپ هاي يونجه از نظر تحمل به شوري از طريق روش هاي آماري چند متغيره اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در محيط گلخانه واقع در شهرستان انديمشك بر 20 ژنوتيپ يونجه در 5 سطح شوري شامل سطوح 0، 75، 150، 225 و 300 ميلي‌مولار نمك كلريد سديم صورت پذيرفت. آزمايش در گلدان‌هاي حاوي 1:2 خاك زراعي – ماسه انجام شد و تا 45 روز پس از كاشت، آبياري صورت گرفت. بعد از آن تيمارهاي شوري اعمال گرديدند و پس از 14 روز صفات اندازه‌گيري شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد صفات مورد بررسي در فاكتور تنش در سطح احتمال خطاي يك درصد معني‌دار شدند. با افزايش ميزان شوري تمام صفات به جزء نسبت طول ريشه به طول ساقه كاهش يافت. در مقايسه ميانگين ژنوتيپ ها، KFA1بيشترين تعداد برگ در بوته، طول ساقه و طول گياه، KFA2 بيشترين نسبت وزن خشك به وزن تر، KFA10بيشترين طول ريشه و نسبت طول ريشه به طول ساقه و همچنين ژنوتيپ يزدي گرمسيري بيشترين وزن تر و وزن خشك را داشتند. بيشترين همبستگي مثبت و معنيدار بين طول ساقه‌ و طول گياه به دست آمد. تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي، 8 صفت بررسي شده را به 2 مؤلفه تقسيم كرد. با توجه به نتايج ترسيم باي پلات و تجزيه خوشه‌اي ژنوتيپ‌هاي KFA1، KFA11،KFA14 و KFA15 با منشأ قره‌يونجه، ژنوتيپهاي KFA4، KFA6 و KFA16 با منشأ همداني و رقم بمي‌گرمسيري در گروه متحمل‌ترين و ژنوتيپ‌هاي KFA3 با منشأ قره‌يونجه، ژنوتيپهاي KFA5 و KFA17 با منشأ همداني، ژنوتيپ KFA7 با منشأ رهناني، ارقام نيك شهري‌گرمسيري و يزدي‌گرمسيري در گروه حساس‌ترين و ژنوتيپ هاي KFA8، KFA10، KFA12 وKFA13 با منشأ قره‌يونجه، ژنوتيپ KFA2 با منشأ همداني و ژنوتيپ KFA9 با منشأ چالشتر شهركرد در گروه نيمه متحمل به تنش شوري قرار گرفتند.

In order to study alfalfa genotypes from tolerance to salinity via multivative statistical methods, an experiment was conducted on 20 alfalfa genotypes in 5 salinity levels (0, 75, 150, 225 and 300 mM) with NaCl as factorial form under Completely Randomized Design (CRD) with 3 replications in green house located in Andimeshk city. The experiment was performed in pots containing 1:2 sand-agriculture soils and irrigated by water for 45 day after planting. Then salinity treatments was done and after 14 days characteristics were measured. The results of analysis of variance showed that salinity stress, genotypes and their interaction were significant for all of traits (P<0.01). By increasing salinity, all traits were decreased except root/shoot length ratio. Genotype KFA1 had the highest number of leaf per plant, shoot length and plant length, KFA2 had the highest dry/wet weight ratio, KFA10 had the highest root length and root/shoot length ratio and Yazdi Garmsiri also had the highest wet and dry weight. The most significent and positive correlation were obtained between shoot length and plant length. The principal component analysis, studied 8 traits to be divided in 2 components. With attention to results of biplot and cluster analysis KFA1, KFA11, KFA14 and KFA15 with origin Gareh Younjeh; KFA4, KFA6 and KFA16 with origin Hamedani and genotype Bami Garmsiri were considered as the most tolerant group, KFA3 with origin Gareh Yonjeh; KFA5 and KFA17, with origin Hamedani; KFA7 with origin Rahnani; genotypes Nikshahri Garmsiri and Yazdi Garmsiri were considered as the most sensitive group and the other genotypes as semi-tolerant to salinity stress.