بررسي اثر آبياري محدود بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در 23 لاين و رقم گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرايط آب و هوايي كرج

Effect of drought on grain yield in 23 wheat (Triticum aestivum L.) lines in Karaj conditions

به منظور بررسي تغييرات عملكرد دانه و برخي از ويژگيهاي فيزيولوژيك ژنوتيپ هاي گندم نان در مرحله پرشدن دانه تحت شرايط تنش محيطي، 23 لاين و رقم گندم نان شامل 20 لاين متحمل و 3 لاين حساس به تنش خشكي در آزمايش كرت هاي يك بار خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو تيمار آبياري (نرمال و تنش) و در 3 تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. تيمارهاي آبياري در دو سطح شامل آبياري معمول و آبياري محدود به عنوان فاكتور اصلي و لاين هاي گندم (23 لاين) به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. آبياري به صورت كرتي با توجه به فصل و نياز گياه صورت پذيرفت. قطع آبياري (اعمال تنش خشكي) در مرحله گلدهي انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه در بين اجزاي اصلي عملكرد دانه اثر شرايط رطوبتي تنها بر وزن هزار دانه در سطح احتمال خطاي يك درصد معني‌دار بود. اين نتايج نشان داد كه وزن هزار دانه سهم مهم‌تري در عملكرد دانه در هر دو شرايط داشت. براي صفات وزن هزار دانه لاين هاي SD-86-14 و SD -86-3 (38/7 گرم) و عملكرد دانه لاين SD-86-11 (7/170 تن در هكتار) بالاترين ميانگين و براي هر دو صفت مذكور رقم دريا پايين ترين ميانگين را دارا بود.

In order to evaluation of grain yield changes and some physiological triats in bread wheat genotypes under drought stress during garin filling period, this study was conducted with 23 bread wheat lines and cultivars including twenty drought resistant and three susceptible lines in split plot design with three replications. Main and sub plots were allocated to irrigation and wheat cultivars/lines, respectively. Irrigation treatments were including full irrigation and drought stress during flowering stage. The results showed that the effects of irrigation regimes on thousand kernel weight and number of spike per square meter were statistically significant at 1% and 5% levels respectively. The seed weight and the number of spike per square meter was more important in grain yield in both irrigation regimes. The maximum thousand grain weight by 38.7 g recorded in SD-86-14 and SD-86-3 most spike m2 obtaind by 1087 in Chamran variety and the best result for grain yield considered in SD-86-11 by 7170 kg/ha.