مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي نقش بهبود دهنده كلريد كلسيم بر شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر و رشد اوليه گياهچه ذرت تحت تنش شوري ناشي از NaCl

چكيده فارسي :

به منظور بررسي امكان بهبود شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر و رشد اوليه گياه‌چه ذرت رقم ماكسيما توسط كلسيم تحت تنش شوري ناشي از NaCl، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه فيزيولوژي دانشگاه زنجان انجام شد. از محلول‌هاي كلريد سديم (صفر، 3، 6 و 9 دسي زيمنس بر متر به‌ترتيب با افزودن صفر، 1/92، 3/84 و 5/76 گرم نمك كلريد سديم در هر ليتر آب) به عنوان سطوح شوري و از كلريد كلسيم به عنوان منبع كلسيم استفاده گرديد كه در آن سطوح صفر، 4، 8 و 12 ميلي‌مولار مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه جوانه‌زني بذر، رشد ريشه‌چه و ساقه‌چه گياهچه‌ها با افزايش غلظت كلريدسديم كاهش يافت و درصد جوانه‌زني نهايي از 65 درصد در شاهد به 33/43 درصد در تنش شوري 9 دسي‌زيمنس بر متر رسيد. كلريد كلسيم در سطح 4 ميلي‌مولار توانست اثر منفي شوري را تا غلظت 9 دسي‌زيمنس بر متر كاهش دهد و از كاهش جوانه‌زني، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه جلوگيري كند. به طوريكه سطح 4 ميلي‌مولار كلريد كلسيم، درصد جوانه‌زني را در سطوح 3، 6 و 9 دسي‌زيمنس بر متر مربع به‌ترتيب از 55 به 58/33 درصد، از 50 به 60 درصد و از 43/33 به 58/33 درصد نسبت به شاهد همان سطوح‌ افزايش داد. غلظت 8 ميلي‌مولار كلريدكلسيم توانست اثرات بهبودي را در غلظت‌هاي 3 و 6 دسي زيمنس به‌ترتيب به ميزان 18/18 و 46/66 درصد از خود نشان دهد و غلظت 12 ميلي‌مولار كلريدكلسيم نتوانست اثر تعديلي بر صفات مورد مطالعه داشته باشد. همچنين، تحت شرايط بدون تنش، كلريد كلسيم در غلظت‌هاي 4 و 8 ميلي‌مولار توانست شاخص بنيه، وزن خشك و وزن تر گياهچه‌ها را افزايش دهد. بنابراين نتايج حاكي از امكان افزايش شاخص‌هاي جوانه‌زني بذور ذرت در شرايط بدون تنش، علاوه بر اثر تعديل‌كنندگي آن بر تنش شوري بود