پديد آورندگان :
ميرزاشاهي، كامران سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي دزفول - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد - بخش تحقيقات خاك و آب , نورقلي پور، فريدون سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - موسسه تحقيقات خاك و آب
چكيده فارسي :
مديريت كود نيتروژن براي توليد اقتصادي كلرنگ از اولويت خاصي برخوردار است. افزايش كارايي اين عنصر علاوه بر افزايش سود اقتصادي، موجب كاهش آلودگي محيطزيست نيز مي شود. بنابراين آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد طي دو سال(1391 و 1393) اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل چهار مقدار نيتروژن خالص صفر شاهد (بدون مصرف نيتروژن)، 60 ، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار و چهار سطح زمان مصرف نيتروژن به صورت تقسيط شده (مصرف تماماً هنگام كاشت T1، مصرف دو سوم هنگام كاشت و يك سوم شروع ساقه دهي T2، مصرف يك سوم هنگام كاشت و دو سوم شروع ساقه دهي T3 و مصرف يك سوم هنگام كاشت، يك سوم شروع ساقه دهي و يك سوم اوايل گلدهي T4) بودند. نتايج نشان داد كه برهمكنش تيمارها بر ارتفاع بوته، تعداد طبق بارور در متر مربع، عملكرد دانه، عملكرد روغن ، كارايي مصرف و جذب نيتروژن توسط دانه معني دار بود. اثر اصلي نيتروژن بر تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد روغن و كارايي جذب نيتروژن معني دار گرديد. همچنين، اثر اصلي تقسيط بر تعداد دانه در طبق، درصد روغن و كارايي جذب نيتروژن معني دار بود. برهمكنش تيمارها در مقايسه با تيمار شاهد(بدون مصرف نيتروژن)حاكي از افزايش عملكرد دانه و به تبع آن عملكرد روغن بود. از طرفي، با افزايش مصرف نيتروژن در مقايسه با تيمار شاهد و نيز با تقسيط دو و سه مرحله اي آن (T2، T3وT4) به ترتيب شاخص هاي كارايي نيتروژن كاهش و افزايش نشان داد. بنابراين، با توجه به شرايط اجراي اين آزمايش و محاسبه نسبت فايده به هزينه، مصرف 60 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار در هر بار يك سوم (T4) با عملكرد دانه 2226 كيلوگرم در هكتار و بيشترين نسبت فايده به هزينه (43/18) و كارايي مصرف نيتروژن (31 كيلوگرم در كيلوگرم) توصيه مي گردد.
چكيده لاتين :
Nitrogen fertilizer management has a special priority for safflower economic production. Increasing the efficiency of this element, in addition to increasing economic benefits, also reduces environmental pollution. Therefore, a factorial experiment was conducted in the form of statistical design of complete randomized blocks with three replications at Safiabad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center during two years (2012 and 2014). Experimental treatments included four amounts of pure zero nitrogen control (without nitrogen application), 60, 120 and 180 kilogram per hectare and four levels of nitrogen application time as split (consumption of all when planting T1, consumption of two thirds when planting and one third the beginning of the stem elongation T2, consumption of one third when planting and two thirds of the beginning stem elongation T3 and consumption of one third during planting, one third of the beginning of stem elongation and one third of early flowering T4 ). The results showed that the interaction of treatments on plant height, number of fertility heads per meter square, seed yield, oil yield, use efficiency and nitrogen uptake by seed were significant. The main effect of nitrogen on the number of seeds per head, one thousand seed weight, oil percentage and nitrogen uptake efficiency were significant. Also, the main effect of split on the number of seeds per head, oil percentage and nitrogen uptake efficiency was significant. The interaction of treatments compared to control treatment (without nitrogen application) showed an increase in seed yield and consequently oil yield. On the other hand, with increasing nitrogen application compared to control treatment and also with its two and three stages split (T2, T3 and T4) nitrogen efficiency indices decreased and increased, respectively. Therefore, according to the conditions of this experiment and the calculation of the ratio of benefit to cost, application of 60 kiligram pure nitrogen per hectare one-third at a time (T4) with seed yield of 2226 kilogram per hectare and the highest ratio of benefit to cost (43.18) and nitrogen use efficiency (31 kilogram per kilogram) is recommended.
