تأثير خراش‌دهي مكانيكي بر شكستن خواب و بهبود جوانه‌زني بذر دوازده گونه گياه دارويي

خواب فيزيكي يكي از انواع خواب بذر است كه در آن وجود لايه‌ هاي نفوذ‌ناپذير در پوسته بذر مانع ورود آب و محدوديت تبادل گازها مي‌شود. خراش‌دهي پوسته بذر از مهم‌ترين تيمارها جهت غلبه بر اين نوع خواب مي‌باشد. به همين منظور بذور دوازده گونه گياه دارويي در تابستان 1390 از رويشگاه‌هاي طبيعي آن‌ها در شهرستان كوهدشت جمع‌‌آوري و به آزمايشگاه تحقيقات بذر دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انتقال داده شدند. سپس جهت بررسي تأثير تيمار خراش‌دهي مكانيكي بر درصد و متوسط زمان جوانه ‌زني بذر اين گونه ‌ها آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي و در چهار تكرار اجرا شد. تيمار‌ آزمايشي شامل شاهد (عدم خراش‌دهي) و خراش‌دهي مكانيكي (با سمباده) بود. نتايج نشان داد كه خراش‌دهي بر شكستن خواب 10 گونه از 12 گونه مورد بررسي مؤثر بود، خراش‌دهي بيشترين تاثير را بر بهبود جوانه‌ زني بذرهاي گل ختمي و روناس داشت. به طوري كه، جوانه‌زني گل ختمي و روناس را به‌ترتيب از يك به 82 درصد و از 5 به 84 درصد افزايش، متوسط زمان جوانه‌زني اين دو گونه‌ به‌ترتيب از 11/6 به 5 روز و از 15/2 به 8/7 روز كاهش، اما بر بهبود جوانه‌زني بذرهاي آوندول و گل سگ زبان تأثيري نداشت. با توجه به نتايج آزمايش، قسمتي از خواب موجود در بذر اين ده گونه از نوع خواب فيزيكي ناشي از پوسته سخت بوده و خراش‌دهي مكانيكي با توجه به ارزان و ساده بودن به‌عنوان تيماري مناسب براي غلبه بر خواب آن‌ها توصيه مي‌شود.

this article has no abstract