مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تاثير تنش شوري بر جوانه‌زني و رشد گياهچه در كلزا

چكيده فارسي :

به‌منظور بررسي تأثير تنش شوري ناشي از غلظت‌‌هاي مختلف كلريد سديم بر جوانه‌زني بذور كلزا، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1392 در دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت انجام شد. فاكتور اول ارقام كلزا در سه سطح (هايولا 401، آرجي اس 003 و سين 3) و فاكتور دوم تنش شوري در شش سطح (0، 3/4، 6/8، 10/2، 13/6 و 17 دسي‌زيمنس بر متر) بود. اثر رقم و شوري بر تمام صفات معني‌دار بود، اما اثر متقابل دو فاكتور فقط براي درصد جوانه‌زني و وزن گياهچه معني‌دار بود. تمام صفات به طور معني‌داري تحت تأثير غلظت‌‌هاي مختلف كلريد سديم كاهش پيدا كردند، به طوري‌كه بيشترين ميزان طول ريشه‌چه (2/4 ميلي‌متر) و درصد جوانه‌زني (74/33 درصد) مربوط به تيمار شاهد بود، در حاليكه براي دو صفت طول ساقه‌چه و وزن گياهچه بيشترين مقادير (به‌ترتيب برابر با 26/2 ميلي‌متر و 33/31ميلي‌گرم) مربوط به غلظت 4/3 دسي‌زيمنس بر متر بود. در غلظت 17 دسي‌زيمنس بر متر حداكثر مقدار كاهش صفات فوق مشاهده شد. كمترين مقادير براي تمام صفات مورد مطالعه در رقم آرجي اس 003 مشاهده شد. بررسي روند تغييرات حاكي از وجود رابطه خطي بين سطوح شوري و دو صفت طول ريشه‌چه و ساقه‌چه بود، در حاليكه براي دو صفت ديگر رابطه درجه دوم نيز معني‌دار بود. در مجموع، تأثير بسيار معني‌دار غلظت‌هاي مختلف كلريد سديم بر جوانه‌زني و رشد گياهچه مشاهده شد. هيبريد هايولا401، متحمل‌‌ترين رقم به تنش شوري در مرحله جوانه‌زني بود و مي‌توان از آن در برنامه‌هاي به‌نژادي استفاده كرد.