بررسي رابطه عملكرد با اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم ديم

Evaluation of yield relationship with yield components in different dry land wheat genotypes

به منظور بررسي تجزيه عليت عملكرد دانه با اجزاي عملكرد آزمايشي با 20 ژنوتيپ گندم ديم در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در دو مكان (ايستگاه تحقيقات ديم شيروان و ايستگاه تحقيقات سيساب) در استان خراسان شمالي در سال 95-1394 به اجرا در آمد. در طي مراحل رشد و بعد از برداشت، از صفات ارتفاع بوته، تعداد روز تا سنبله‌دهي، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، تعداد روز تا رسيدگي، وزن هزار دانه و عملكرد دانه يادداشت‌برداري به عمل آمد. بر اساس نتايج تجزيه واريانس، بين ژنوتيپ‌ها از نظر تعداد روز تا سنبله‌دهي، تعداد روز تا رسيدن، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و عملكرد دانه اختلاف معني‌دار وجود داشت. با توجه به مقايسه ميانگين‌ها، ژنوتيپ‌هاي 17 (SISABAN-4) و 12 (MOB/NE94406=NE86582//84MC29/NE82583)//KS91) به ترتيب با 2522 و 2364 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را به خود اختصاص دادند و ژنوتيپ 20 (SOKOLL//SUNCO/2*PASTOR) با 1190 كيلوگرم در هكتار كمترين عملكرد دانه را داشت. بر اساس نتايج تجزيه عليت، صفت تعداد سنبله در متر مربع (8/69 درصد)، تعداد دانه در سنبله (9/64 درصد) و وزن هزار دانه (9/38 درصد) به ترتيب بيشترين اثر مستقيم را بر عملكرد دانه داشتند. از طرفي ضرايب همبستگي نيز نشان داد كه صفت وزن هزار دانه با تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع همبستگي منفي و معني‌داري داشت و صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع با عملكرد دانه رابطه مثبت و معني داري داشتند

In order to investigate path analysis of grain yield and yield components, an experiment was carried out with 20 genotypes of wheat in a randomized complete block design with four replications in two places in North Khorasan Province, dry land Research Station of Shirvan and Sisab, Iran. In 2015-2016. During the growth stages and after harvesting, traits like plant height, number of days to heading, numbers of spikes per square meter, number of grains per spike, number of days to maturity, seed weight and seed yield were recorded. according to the analysis of variance, between genotypes in terms of number of days to heading, days to maturity, numbers of spikes per square meter, number of grains per spike and grain yield, differences were significant. According to the comparison of the averages, genotypes 17 and 12 with 2522 and 2364 kg.ha-1 had the highest grain yield respectively and genotype 20 with 1190 kg.ha-1grain yield was the lowest. Based on the path analysis results, the number of spike per square meter (69.8%), the number of grains per spike (64.9 %) and grain weight (38.9 %) had the highest direct effect on grain yield. The correlation coefficients showed that seed weight and number of grains per spike and number of spikes per square meter had a significant negative correlation and the number of grains per spike and number of spikes per square meter were significant positive correlation with yield.