پديد آورندگان :
مهديزاده، محمد دانشگاه علوم پزشكي قم - دانشكده دندان‌پزشكي , ناطقي، نويد دانشگاه علوم پزشكي قم - دانشكده دندان‌پزشكي , واحديان، مصطفي دانشگاه علوم پزشكي قم - واحد توسعه تحقيقات باليني , بيوكي، نيما دانشگاه علوم پزشكي قم - دانشكده دندان‌پزشكي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: كانال‌هاي منديبل دوشاخه يكي از تنوعات آناتوميكي در كانال‌هاي منديبولار تحتاني است كه عدم توجه به آن مي‌تواند باعث بروز عوارضي مانند بي‌حسي و خون‌ريزي حين درمان‌هاي دندان‌پزشكي شود. هدف از انجام اين مطالعه بررسي شيوع وجود كانال‌هاي دوشاخه و ارتباط آن با موقعيت و پهناي كانال اصلي در راديوگرافي‌هاي پانوراميك جمعيتي از شهر قم است.
روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي-تحليلي، مقطعي و گذشته‌نگر، راديوگرافي پانوراميك 2415 نفر (1320 زن و 1095 مرد) با بازه سني 18 تا 86 سال بررسي شد كه در سال 1398 به دانشكده دندان‌پزشكي و درمانگاه دندان‌پزشكي سلامت قم مراجعه كردند. راديوگرافي‌ها از نظر وجود كانال منديبل دوشاخه در سمت راست و چپ و همچنين اندازه‌گيري پهنا و فاصله كانال‌ها با استفاده از نرم‌افزار Scanora ارزيابي شدند. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آمار توصيفي (فراواني، ميانگين و انحراف‌معيار) و آمار تحليلي (آزمون كاي دو، آزمون تي مستقل و آزمون من‌ويتني) استفاده شد و05/0 P< معنادار تلقي شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد شيوع كانال‌هاي منديبل دوشاخه در 64 نفر (6/2 درصد) بود. سه نفر (1/0 درصد) كانال منديبولار دوشاخه دوطرفه داشتند و به‌اين‌ترتيب تعداد كل كانال‌هاي دوشاخه 67 مورد شناسايي شد. شايع‌ترين نوع كانال‌هاي منديبل دوشاخه، نوع 2 بود. همچنين رابطه معناداري بين سن، جنس، پهنا و فاصله تا بوردر تحتاني منديبل با وجود كانال‌هاي منديبل دوشاخه يافت نشد.
نتيجه‌گيري: شيوع كانال منديبل دوشاخه در تصاوير پانوراميك رابطه معناداري با سن، جنس، پهناي كانال و فاصله تا بوردر تحتاني منديبل نداشت.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: The presence of bifid mandibular canals are among the anatomical variations in the inferior mandibular canals. Lack of attention to these canals can lead to complications, such as anesthesia and bleeding during dental treatments. This study aimed to investigate the prevalence of bifid canals and its relationship with the position and width of the main canal in the population-based panoramic radiographs in Qom, Iran.
Methods: This analytical-descriptive, cross-sectional, and retrospective study investigated 2415 panoramic radiographs of 1320 females and 1095 males (age range: 18-86 years) who refereed to Dentistry School and Salamat Clinic in Qom, Iran, during 2019. The radiographs were evaluated regarding the presence of bifid mandibular canals on the right and left as well as canal width and distance using Scanora software. The data were analyzed in SPSS software through descriptive statistics (i.e., frequency, mean±SD) and analytical statistics (i.e., Chi-square, independent t-test, and Mann-Whitney test). A p-value less than 0.05 was considered statistically significant.
Results: According to the results, the prevalence of the bifid mandibular canal was observed in 64 (2.6%) cases. Moreover, three (0.1%) individuals had bilateral bifid mandibular canals; therefore, the total number of the bifid mandibular canals was estimated at 67 cases. Furthermore, type 2 bifid mandibular canals were the most common type. In addition, the presence of bifid mandibular canals had no significant relationship with age, gender, width, and distance to the inferior border of the mandible.
Conclusion: The presence of bifid mandibular canal in panoramic images had no significant relationship with age, gender, width, and distance to the inferior border.
