اثر محلول‌پاشي روي و اسيد هيوميك بر فيزيولوژي رشد و اجزاي اسانس گياه بادرنجبويه(Melissa officinalis)

Effect of foliar application of zinc and Humic acid on the growth physiology and the essential oil component of Melissa officinalis

گياهان دارويي مخازن غني از متابوليتهاي ثانويه يعني مخازن مواد مؤثره اساسي بسياري از داروها مي باشند. اسانس ها يكي از مهمترين مواد مؤثره موجود در - گياهان دارويي مي باشد. اگر چه مواد مؤثره اساسا با هدايت فرآيندهاي ژنتيكي ساخته مي شوند، اما سنتز آن به طور بارزي تحت تأثير عوامل محيطي قرار مي۔ | گيرد. بدين منظور تحقيقي جهت بررسي سولفات روي و اسيد هيوميك به صورت محلول پاشي بر گياه بادرنجبويه به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ساوه انجام شد. فاكتور اول سولفات روي در سه 0/5 و 1 گرم در ليتر و فاكتور دوم مقادير اسيد هيوميك شامل سه سطح صفر، سطح صفر، 3 و 5 گرم در ليتر بود. اطلاعات به دست آمده از جدول تجزيه واريانس نشان داد كه سولفات روي، بر طول شاخساره و تعداد شاخه فرعي در سطح احتمال پنج درصد و بر طول برگ، عرض برگ، وزن تر و خشك شاخساره، نكملكرد خشك، درصد اسانس، عملكرد اسانس و اجزاي اسانس در سطح احتمال يك درصد به طور معني دار تأثير دارد و اسيد هيوميك بر روي وزن تر و خشك شاخساره، عملكرد خشك، در صد اسانس، عملكرد اسانس و اجزاي اسانس در سطح احتمال يك درصد تأثير دارد، اما بر طول برگ و عرض برگ تأثير معني داري نداشت. همچنين اثر متقابل سولفات روي با اسيد هيوميك بر وزن تر و خشك شاخساره، عملكرد خشك، عملكرد اسانس، درصد لينالول در سطح احتمال يك درصد و بر درصد اسانس در سطح احتمال پنج درصد به طور معني داري تأثير دارد، ولي در طول شاخساره، تعداد شاخساره، طول و عرض برگ، درصد سيترونلال و درصد سيترال تأثير معني داري مشاهده نگرديد. بر گرم در ليتر 0/5 اساس نتايج به دست آمده بيشترين صفات اندازه گيري در تيمار سولفات روي و 5 گرم در ليتر اسيد هيوميك حاصل گرديد

The medicinal plants are full of secondary metabolites which are the main source of active substances in plenty of drugs. Essential oils are one of the most important ingredients in medicinal plants. Although effective materials are essentially made by guiding genetic processes, their producing significantly influenced by environmental factors. In order to study the effect of foliar application of zinc sulfate and humic acid on the growth physiology and the quality of essential oil of Melissa officinalis, an experiment was carried out in a randomized complete blocks design with 3 replications in the research farm of Islamic Azad University Saveh branch. The first factor was zinc sulfate at three levels: 0, 0.5 and 1 g / litter and the second factor was the humic acid content of three levels: 0, 3 and 5 g / litter. The data obtained from the analysis of variance showed that Zn sulfate on shoot length and number of branches at 5% probability level and on leaf length, leaf width, shoot weight and dry weight, dry matter, essential oil percentage, essential oil yield Essential components have a significant effect on the level of 1% probability but it didn't have a significant effect on the leaf length and leaf width. Also, the interaction of zinc sulfate with humic acid had significant effect on shoot fresh and dry weight, dry matter, essential oil yield, Linanol percentage at 1% probability level and essential oil percentage at 5% probability level But it did not significantly affect on shoots length, number of shoots, leaf length and width and citronella and citral percentage. Based on the results, the highest traits were measured in a treatment of 0.5 g / L zinc sulfate and 5 g / L humic acid.