بررسي تطبيقي رابطه كمال جلا و استجلاي الهي با انسان كامل در مكتب ابن‌عربي و مكتب وحي

«جلا» و «استجلا» دو اصطلاح عرفاني است كه ناظر به نظام هستي‌شناختي است و همه تعين‌هاي حقاني و خلقي را شامل مي‌شود. «جلاء» ظهور و جلوه ذات خداوند متعال براي خودش و در خودش و «استجلا» ظهور و جلوه ذات حق براي خودش و در تعينات خلقي است. نوشتار حاضر با روش توصيفيتحليلي به بررسي تطبيقي رابطه كمال جلا و استجلاي الهي با انسان كامل در مكتب ابن‌عربي و مكتب وحي پرداخته است. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش روشن مي‌شود كه مقصود نهايي حق تعالي از ايجاد مجالي و مظاهر، ديدن كمالات خود در مظهر و آئينه‌اي مغاير است؛ در اين ميان انسان بهره‌مند از ويژگي‌هايي است كه به واسطۀ او سرّ حق بر حق ظاهر و اسرار او هويدا مي‌گردد. بنابراين كمال استجلا به واسطه انسان محقق مي‌شود؛ اما اين مرتبه براي او بالقوه است؛ مظهر بالفعل، همان «انسان كامل» است كه استعدادهاي خود را به فعليت رسانده است. آموزه جلا و استجلا در مكتب وحي نيز مطرح گرديده است؛ در متون عرفاني آيات و روايات فراواني در اين زمينه وجود دارد علاوه بر اين كه بيانگر پيوند عميق ميان عرفان و وحي است، ريشه داشتن عرفان اسلامي در مكتب وحياني را اثبات مي‌كند.