امكان سنجي كاربرد عصاره علف هرز تلخه (Acroptilon repens) به‌عنوان علف‌كش زيستي جهت كنترل برخي از علف‌هاي هرز گندم و سيب‌زميني

The feasibility of the application of Russian knapweed (Acroptilon repens) extract as a biological herbicide for controlling some weeds in wheat and potato crop

جهت بررسي اثر عصاره­ آبي گياه تلخه به عنوان علف­كش زيستي بر طول ساقه­­، طول ريشه­ و وزن كل خرفه، گاو­­پنبه و گندم و وزن متوسط غده و عملكرد تك بوته سيب ­زميني، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در چهار تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 94-1393 انجام شد. در اين آزمايش فاكتور اول شامل غلظت­ هاي مختلف (0 (شاهد)، 5، 7/5، 10، 15 و 20 درصد) عصاره آبي تلخه و فاكتور دوم نيز گياهان مختلف بودند. نتايج تجزيه واريانس داده­ هاي آزمايشي نشان داد كه طول ساقه­­، طول ريشه­ و وزن كل گياه­ در خرفه، گاو­­پنبه و گندم تحت تاثير غلظت­ عصاره تلخه، گونه گياهي و اثرات متقابل آن­ها هم به صورت كاربرد عصاره در خاك و هم كاربرد عصاره بر روي گياه قرار گرفتند. بر اساس نتايج، در غلظت 20% عصاره آبي تلخه به دو صورت كاربرد در خاك و روي گياه، بيشترين طول ساقه در گندم و كمترين طول ساقه­ در گاوپنبه و خرفه مشاهده شد. طول ريشه گندم، خرفه و گاوپنبه در غلظت 5% عصاره آبي تلخه به صورت كاربرد در خاك از نظر آماري با تيمار شاهد تفاوت معني داري نداشت ولي در غلظت 10%، رشد گياهان مختلف برابر با هم و در غلظت هاي بالاتر از 10% كمترين رشد به خرفه و گاوپنبه تعلق داشت. افزايش غلظت عصاره آبي تلخه تا سطح 20% در شرايط كاربرد در خاك و كاربرد بر روي گياه به ترتيب باعث كاهش 33 و 51 درصدي ماده خشك كل گياه گندم نسبت به تيمار شاهد شد اما اين مقدار براي گاوپنبه 84 و 91 و براي خرفه 84 و 84 درصد بود.

In order to study the effects of Russian knapweed extract as a biological herbicide on stem length, root length and total weight of Purslane, Common yellow mallow and wheat and the average weight of the tuber and yield of a single plant of potato, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with four replications in a research greenhouse of Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili in 2015. In this experiment, the first factor consisted of various concentrations (0 (control), 5, 5/7, 10, 15 and 20%) of the Russian knapweed aqueous extract and the second factor was the different plants. The analysis of variance results of experimental data showed that stem length root length and total plant weight in Purslane, Common yellow mallow and Wheat were affected by concentration of Russian knapweed extract, plant species and their interactions both extracts were applied to the soil and the application of extract on the plant. Based on the results, in the concentration of 20% of the Russian extract of the knapweed, two applications in soil and on the plant, the highest stem length was observed in wheat and the lowest stem length was observed in Purslane and Common yellow mallow. The root length of wheat, Purslane and Common yellow mallow in 5% concentration of Russian knapweed aqueous extract in soil application was not significantly different from the control treatment but at 10% concentration, the growth of different plants was equal and in concentrations of more than 10% the least growth was attributed to Purslane and Common yellow mallow. Increasing the concentration of the Russian knapweed aqueous extract to 20% in terms of application in soil and application on the plant respectively, decreased 33 and 51% of wheat plant dry matter compared to control treatment but it was 84 and 91% for Common yellow mallow and 84 and 84% for Purslane. The average weights of tubers and the yield of single potato plant were not affected by the Russian knapweed aqueous extract.