معيارها و اسلوب‌هاي اختيار در گزينش قرائت صحيح و آثار آن

اختيار در قرائات با پيدايش اختلاف قرائات در نيمه ي دوم سده ي اوّل و نيمه ي اوّل سده ي دوم هجري بروز نمود. سپس دانشمندان اسلامي سده هاي بعدي متأثّر از كتاب »السّبعه « ابن مجاهد و اقدام وي مبني بر انحصار قرائات در هفت قرائت، اختيار قرائي در قالب احتجاج و استدلال گرايي در قرائات را با ارائه ي معيارها و اسلوب هايي به گزينش قرائت صحيح اقدام نمودند. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن است تا با رويكردي تاريخي و تحليلي، از بين معيارهاي دانشمندان علم قرائت گذشته تاكنون، معيارهاي علمي گزينش قرائت صحيح (شامل موافقت قرائت قاري با قرائت عموم مسلمانان يا قرائت همگاني، مطابقت قرائت با رسم الخطّ مصحف عثماني، موافقت قرائت با قواعد زبان عربي، عدم مخالفت قرائت با براهين عقلي) و اسلوب هاي روايي، ادبي، تفسيري و نگارشي اختيارات ايشان كه در بردارنده ي آثار ثبوتي (شامل بقاء متني قرآن، شكل گيري معيارهاي متنوّع گزينش قرائت صحيح، توسعه علم قرائت، ترويج استدلال گرايي در پذيرش يا ردّ قرائات، غناي ادبيات قرآن، زمينه‌ساز رشد زبان عربي و تدوين علم نحو، اثر بخشي بر علوم تفسيري و فقهي) و همچنين در بردارنده ي آثار منفي و آسيبها (شامل استبداد در رأي و اجتهاد قاري، خودستايي قاري در ادبيات عرب و كسب شهرت، ضعف قاري در ادبيات عرب، عدم شناخت قواعد عربي، قوي تر شدن شبهه تحريف قرآن از سوي مستشرقان و تشكيك ايشان در انكار وحيانيّت قرآن) مي باشد را تبيين نمايد.