واكاوي معجزه، اعجاز قرآن و وجوه آن از ديدگاه فناري

مساله اعجاز از مباحث حايز اهميت قرآن است كه از نيمه دوم قرن دوم آغاز شده و تا قرن هشتم به حد كاملي از رشد و بالندگي رسيد. يكي از شخصيت‌هاي ممتاز علوم تفسير و معاني قرآن كه اين مهم را مورد بررسي و تدقيق قرار داده فناري است. شمس‌الدين فناري صاحب تفسير عين الاعيان با رويكرد عرفاني است. به نظر ايشان معجزه امر خارق‌العاده اي است كه همراه با تحدي باشد بدون اينكه با آن معارضه شود وبا كرامت وارهاص فرق دارد. فناري در تفسير خود در مورد اعجاز نسبت به علماي قبل از خود دو رويكرد جديد دارد: نخست اعجازي كه متعلق به خود قرآن است و دوم اعجازي كه متعلق به برگرداندن مردم از قدرت معارضه با قرآن است، نه از خود معارضه با وجود قدرت دستاوردهاي حاصله از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه فناري علاوه بر هم‌نظر بودن با ساير علماء در زمينه اعجاز؛ داراي نظرات و انديشه‌هاي تازه‌اي نيز بوده است كه بارزترين آن تحليل كاملاً عرفاني از مقامات پيامبر اسلام(ص) و قدرت ايشان بر ارائه معجزه و نيز تحليل ماهيت نظم با مؤلفه‌هاي پنج‌گانه آن است.