نقد صوفيه در روزگار صفويه: مقايسه آراء ملا محمدطاهر قمي و علامه مجلسي

با رسمي‌شدن مذهب شيعه اثناعشري و حضور علماي شيعه در دربار صفوي، عرصه قدرت نمايي بر صوفيان تنگ شد. تلاش شاهان صفوي براي رهيدن از سلطه قزلباشان، كه از اوايل صفويه شروع شده بود، در دوره دوم حكومتشان فزوني گرفت و با جريان ضد صوفيه علماي شيعه همراه شد. ظهور نوعي تصوف بازاري كه گاه با اباحه گري همراه مي شد، مخالفت علماي شيعه را بيش از پيش برمي انگيخت و گاه رقابت هايي بين علما ايجاد مي كرد. اين عوامل سبب پيدايش ادبيات رديه نويسي در اين دوره شد. برخي از اين آثار رساله‌هايي بود مانند تحفهالاخيار ملا محمدطاهر قمي كه به نقد عقايد و آداب و رسوم صوفيان اختصاص داشت و دسته اي ديگر كتاب هايي با محتواي مذهبي، شامل آيات و رواياتي براي شيعيان بود كه در فصل يا فصولي به رد صوفيه و انكار عقايد آنان پرداخته مي‌شد. عين‌الحيوه (عين‌الحيات) از علامه مجلسي در زمره اين آثاربود. پژوهش حاضر با هدف تبيين فضاي فرهنگي دوره صفويه به نقد و بررسي آراء ضدتصوف اين دو عالم مشهور دوره صفوي مي پردازد.