تأثير ارتفاع برش ساقه و منابع كودهاي معدني و زيستي بر عملكرد و مؤلفه‌هاي راتون برنج رقم طارم هاشمي

Effects of cutting height and mineral and biological fertilizer resources on yield and rationing parameters of rice (cv. Tarom Hashemi)

تأمين عناصر غذايي مورد نياز گياهان زراعي از جمله برنج، نقش به‌سزايي در دستيابي به عملكرد مطلوب دارند. لذا، هدف از اين پژوهش به حداكثر رسانيدن پتانسيل گياهي برنج با بهينه‌سازي مصرف كودهاي معدني و زيستي به همراه ارتفاع برش راتون برنج بود. آزمايش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه مؤسسه تحقيقات برنج كشور (آمل) طي سال‌هاي زراعي 1393 و 1394 اجرا شد. سه ارتفاع برداشت صفر، 15 و30 سانتي‌متر از سطح زمين به‌عنوان عامل اصلي و كودهاي معدني فسفر از منبع سوپرفسفات تريپل و پتاسيم از منبع سولفات پتاسيم در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 50 كيلوگرم در هكتار) و پتاسيم از منبع سولفات پتاسيم) به عنوان عامل فرعي اول و محلول‌پاشي تركيبي كود زيستي آزوسپيريليوم برازيلنس و سودوموناس فلورسنس در دو سطح (محلول‌پاشي و عدم محلول‌پاشي) به‌عنوان عامل فرعي دوم بودند. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه در تيمار مصرف 50 كيلوگرم كود فسفره با ارتفاع برداشت 30 سانتي‌متر از سطح زمين با ميانگين 8/2017 كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد. تمامي كودهاي معدني و زيستي مصرفي موجب افزايش معني‌دار ارتفاع بوته‌، تعداد پنجه و درصد پر خوشه چه در خوشه گرديد. همچنين، استفاده از كودهاي زيستي به همراه كودهاي فسفر و پتاسيم منجر به افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد شد. بنابراين، مصرف كودهاي فوق با يكديگر مي‌تواند جايگزين مناسبي براي مصارف زياد از حد نيتروژن در توليد رتون برنج در منطقه باشد.

Provision of nutrients for crops such as rice has a significant role in achieving optimal yield. Therefore, the aim of this study was to maximize the rice plant potential by optimizing the use of mineral and biological fertilizers along with cutting height of ratoon of rice. The experiment was carried out split factorial based on a randomized complete blocks design with three replications at the Rice Research Institute of Iran (Amol) during the growing season of 2014 and 2015. Three levels of harvesting height including 0, 15 cm and 30 cm from the ground as the main plots and phosphorous fertilizers (triple superphosphate) and potassium (potassium sulfate) in two levels (0 and 50 kg ha-1) were first sub-plots and foliar application of Azospirillium brazilennes and Pseudomonas fluorescens were in two levels (foliar application and non-foliar application) as the second sub-plots. The results demonstrated that the highest grain yield was obtained in treatment of 50 kg of phosphorus fertilizer with a harvest height of 30 cm from the ground with an average of 2017.8 kg ha-1. All mineral and biological fertilizers significantly increased plant height, number of tillers per hill and filled spikelet percentage per panicle. In addition, the use of biofertilizers along with phosphorus and potassium fertilizers resulted in increased yield and yield components. Therefore, the application of the above fertilizers can be a suitable alternative for high consumption of nitrogen in the production of rice rice in the region.