تأثير همزيستي ميكوريزي در تعديل اثرات زيانبار علف‌كش هالوكسي‌فوپ-آر متيل‌استر در آفتابگردان

The impact of mycorrhizal inoculation on amelioration of the effects of haloxyfop-R methyl ester herbicide on sunflower Document Type: Research Paper

به ‌منظور بررسي اثرات تلقيح با قارچ ميكوريز آربوسكولار Glomus intraradices در تعديل اثر علف‌كش هالوكسي‌فوپ آرمتيل استر با نام تجاري سوپرگالانت بر شاخص‌‌هاي بيوشيميايي و پاسخ‌هاي هورموني گياه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) رقم لاكومكا، يك آزمايش فاكتوريل به ‌صورت طرح كاملاً تصادفي با 4 سطح غلظت علف‌كش (0، 25، 50 و 75 پي‌پي‌ام) در 3 تكرار انجام شد. در مرحله 4 تا 6 برگي، غلظت‌هاي مختلف علف‌كش به اندام هوايي گياهان پاشيده شد. اثرات علف‌كش روي درصد همزيستي ميكوريزي و ساير شاخص‌ها، در گياهان تحت تيمار با ميكوريز و شاهد كاملاً مشهود بود. با افزايش غلظت علف‌كش، افزايش (60 درصد) مقدار جيبرلين در گياهان همزيست و كاهش معني‌دار مقدار اكسين اندام هوايي (48 درصد) نسبت به شاهد مشاهده شد. علاوه بر اين، افزايش مقدار پرولين (7/2 و 5/1 برابر در اندام هوايي و ريشه) و محتواي قندهاي محلول (5/36 و 5/23 درصد در اندام هوايي و ريشه) و نيز كاهش محتواي پروتئين‌ كل (2/29 درصد در اندام هوايي و 1/40 درصد در ريشه) و كاهش وزن خشك (3/61 و 0/76 درصد در اندام هوايي و ريشه) گياهان شاهد و همزيست قابل توجه بود. با افزايش غلظت علف‌كش، مقدار آسيب وارده به گياه بيشتر شد و گياه براي مقابله با اين شرايط با افزايش جيبرلين، پرولين و قندهاي محلول پاسخ داد. اين پاسخ‌هاي سازشي در گياهان تلقيح شده با قارچ ميكوريز شديدتر و مؤثرتر بود. از اين رو، به نظر مي‌رسد تلقيح گياهان آفتابگردان با G. intraradices مي‌تواند اين گياه را در برابر اثرات زيانبار علف‌كش فوق مقاوم‌تر كند.

To study the effects of inoculation by arbuscular mycorrhizal fungus (Glomus intraradices) in ameliorating the effects of haloxyfop-R methyl ester herbicide (commercial name Gallant super) on biochemical activity and hormonal responses of sunflower (Helianthus annuus L., cv. Lakomka) a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with 4 levels of herbicide concentration (0, 25, 50 and 75 ppm) in 3 replications. At 4 to 6 leaved stages, different concentrations of herbicide were sprayed on the aerial part of the plants. The effects of herbicide on colonization percentage, dry weight and other parameters of control and mycorrhizal treated plants were quite evident. Increased gibberellin content (60%) in inoculated plants, reduced amount of auxin in shoot of the control plants (48%) were observed by increasing herbicide concentration compared to the control. Furthermore, increased proline (1.5 and 2.7 fold), increased soluble sugars content (36.5% and 23.5%), reduced total proteins (29.2% and 40.1%) and reduced dry weight (61.3% and 76.0% in shoot and root respectively) were significant. More damage occurred by increased herbicide stress conditions and plants responded by raising the level of gibberrelins, proline and soluble sugars to cope the damages induced by haloxyfop-R methyl ester. Such adaptive responses were more pronounced and effective in inoculated plants by arbuscular mycorrhizal fungus G.intraradices. So, it seems that inoculation sunflower seedlings by G. intraradices can enhance their tolerance against deleterious effects of that herbicide.