بررسي تحمل به خشكي گندم تلقيح يافته با قارچ مايكوريزا و برهمكنش آن با نانوذرات مس

Study of Drought Tolerance of Wheat Inoculated with Mycorrhiza Fungi and its Interaction with Copper Nanoparticles

به منظور بررسي تحمل به خشكي گندم تلقيح‌يافته با قارچ مايكوريزا و برهمكنش آن با نانو‌ذرات مس آزمايش مزرعه-اي به صورت اسپليت اسپليت پلات بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرفت. فاكتور‌هاي آزمايش شامل آبياري در دو سطح(آبياري نرمال و كم‌آبياري) و همزيستي قارچي در دو سطح(با استفاده و بدون استفاده) و نانو-اكسيد مس به صورت محلول‌پاشي با غلظت‌هاي(50-250-450 ppm)بود. تجزيه واريانس صفات مورد مطالعه نشان داد كه رژيم آبياري، ميكوريزا، محلول‌پاشي و تمام اثرات متقابل دو گانه و سه گانه فاكتورها بر تعداد سنبله در مترمربع، ميزان پرولين معني‌دار بود. اثر رژيم آبياري، ميكوريزا و محلول‌پاشي نانو اكسيد مس بر عملكرددانه مؤثر بود ولي اثر و اثرات متقابل رژيم‌آبياري×محلول‌پاشي، ميكوريزا×محلول‌پاشي و رژيم‌آبياري×ميكوريزا×محلول‌پاشي بر اين صفت تأثير معني‌داري نداشت.مقايسه ميانگين صفات نشان داد كه حداكثر تعداد سنبله در مترمربع در تيمار كاربرد قارچ ميكوريزا همراه با محلول‌پاشي ppm50 مس در آبياري مطلوب با ميزان 780 عدد بدست آمد. بيشترين وزن هكتوليتر گندم مربوط به تيمار اثر متقابل سه جانبه آبياري معمول با قارچ و محلول‌پاشي 450ppm مس بود كه اختلاف آماري معني‌داري با تيمار اثر متقابل سه جانبه آبياري معمول بدون قارچ و محلول‌پاشي 250ppm مس نداشت. حداكثر ميزان پرولين در تيمار عدم كاربرد قارچ ميكوريزا همراه با محلول‌پاشي ppm50 مس در كم آبياري شديد با ميزان 8/23 ميليگرم برگرم وزن تازه بدست آمد كه با ساير تيمارها حداقل در سطح5٪ اختلاف آماري معني‌داري داشت.بيشترين عملكرد دانه با 61/309گرم در مترمربع به تيمار آبياري مطلوب تعلق داشت و مينيمم عملكرد دانه در تيمار كم‌آبياري شديد مشاهده شد.

A split-split plot field experiment using the randomized complete block design with three replicates was carried out to investigate drought tolerance of wheat inoculated with mycorrhiza fungi and its interaction with copper nanoparticles. The factors included two irrigation levels (optimum irrigation and deficit irrigation), two levels of fungal symbiosis (with or without a symbiotic relationship), and three spray concentrations of copper oxide nanoparticles (50, 250, and 450 ppm).The results of ANOVA revealed that Analysis of variance showed that proline content and spike/m2 were significant in irrigation regime, mycorrhiza, foliar application, and all the interaction effects of double and triple factors.The effect of irrigation regime, mycorrhiza and foliar application of copper nano oxide was effective on grain yield, but the effects and interactions of irrigation regime×foliar application, mycorrhiza×foliar application and irrigation regime×mycorrhiza×foliar application have no significate effect on that characteristic;Comparison of mean traits showed that the maximum number of spikes/m2 in mycorrhizal fungi application with50ppm copper nano oxide foliar application in optimum irrigation was780numbers.The highest hectolitre weight of wheat was related to triple interactions,optimum irrigation with fungus and foliar application of450ppm copper nano oxide that was not statistically significant effect with triple interactions,optimum irrigation without fungus and foliar application of 250ppm copper nano oxide.Maximum proline content was obtained in non-mycorrhizal fungi treatment with50ppm foliar spray under deficit irrigation (23.8mg/g fresh weight) which was statistically significant at least at5%level with other treatments. The highest grain yield (309.61g/m2) belonged to optimum irrigation treatment and minimum grain yield was observed in severe deficit irrigation.