مقايسه الگوهاي محاسباتي انرژي تابشي خورشيد با استفاده از شاخص‌هاي آماري (مطالعه موردي: شهر بم)

ميزان تابش رسيده از جوّ به سطح زمين به­عنوان اصلي­ترين ورودي در مسير استفاده از انرژي خورشيدي در طراحي و مدلسازي تجهيزات مربوطه مي­باشد. همچنين شدت تابش خورشيدي بر ساير پديده‌هاي موجود در طبيعت مانند تبخير سطحي، سيلاب، بارندگي، آلودگي زيست محيطي و ... نيز اثري مستقيم دارد. به دليل اهميت اين موضوع مدل‌هاي بسياري براي محاسبه‌ي كمّي اين پارامتر ابداع شده است كه متناسب با جغرافيا و اقليم هر منطقه تفاوت‌هايي با يكديگر دارند. در اين پژوهش با استفاده از داده‌هاي اندازه‌گيري شده در بين سال­هاي 1957 تا 2005 در شهرستان بم واقع در استان كرمان، ميزان تابش آفتاب رسيده به زمين بر اساس مدل‌هاي ارائه شده از قبيل آنگستروم و پيج واسنجي شدند. رابطه‌هاي مورد نظر براي منطقه بم تعميم يافت و منحني تغييرات شدت تابش براي هريك از آنها نسبت به تابش‌هاي واقعي اندازه‌گيري شده كه از سايت سازمان هواشناسي ايران استخراج گشته‌اند، ترسيم شد. پس از آن مقدار اندازه‌گيري شده با ميزان محاسباتي توسط مدل‌ها با هم مقايسه گرديد و مدلي كه بيشترين همخواني را با مقادير ثبت شده براي ايستگاه مورد بحث داشت، به­عنوان مدل بهينه براي منطقه بم انتخاب گرديد. بررسي دقت رابطه‌ها و برآورد ميزان خطاي هريك از آنها، با انجام آزمون‌هاي متعارف و با استفاده از كميت‌هايي نظير درصد متوسط خطا، متوسط خطاي مبنا، جذر ميانگين مربعات خطا، خطاي استاندارد تخمين و ضريب همبستگي صورت پذيرفت. بدين ترتيب كليه ارقام مقايسه‌اي محاسبه شده در جداولي طبقه­بندي شدند و بر اساس آنها مدل بهينه براي شهرستان بم انتخاب گشت. در نتيجه با استفاده از روابط پيشنهادي براي شهرستان بم، امكان مدلسازي براي برآورد شدت تابش خورشيد در هر زمان از سال امكان پذير خواهد بود.