اثربخشي آموزش رواني خانواده بر پيشگيري از عود علائم بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرني

The Effectiveness of Family Psychological Training on Prevention of Recurrence of Symptoms in Patients with Schizophrenia Spectrum Disorders

اختلالات طيف اسكيزوفرني، يكي از شايع ترين اختلالات روانپزشكي است كه عود علايم و بستري هاي مكرر از ويژگي هاي مهم اين اختلالات مي باشد. هدف اين پژوهش، تعيين اثر بخشي آموزش رواني خانواده بر پيشگيري از عود علايم بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرني بود. روش كار طرح پژوهش حاضر به صورت نيمه آزمايشي بود كه با مشاركت 30 بيمار مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرني بستري در مركز آموزشي، درماني روانپزشكي رازي تهران در بهار سال 1398 انجام شد كه اين نمونه در دسترس به صورت تصادفي در دو گروه 15 نفره آزمايش و كنترل قرار گرفتند. در اين پژوهش جلسات آموزش رواني خانواده فقط براي مراقبان اصلي بيماران گروه آزمايش برگزار گرديد. ابزار پژوهش، مقياس علايم مثبت و منفي اسكيزوفرني بود. تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و از روش تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر انجام شد. يافته ها نشـــان داد كـــه در مرحلـــه شيپآزمـــون بيـــن گروه هـــاي آزمايـــش وكنتـــرل از نظـــر علايم اختلالات طيف اسكيزوفرني (و 121/1 122/9)، علايم منفي ( و )31/6 و 32/53علايم مثبت (و 28/73 28/87) تفـــاوت معنـــي داري وجـــود نداشـــت (0/05 > p). امـــا در مرحلـــه سپآزمـــون بيـــن آنهـــا تفـاوت معنـي داري وجـــود داشـت (0/001 < p). بـه عبـــارت ديگـر، جلسات آمــوزش روانــي خانــواده، باعـــث كاهــش عــود علايــم اختــلالات طيــف اســكيزوفرني (182/1 = p < 0/001،F)، كاهــش عــود علايــم منفــي (p < 0/05 ،F = 5/24) و كاهــش عــود علايــم مثبــت (p < 0/001 ،F = 48/54) در بيمــاران مبتــلا بــه اختــلالات طيــف اســكيزوفرني شــد. نتايج حاكي از اثربخشي آموزش رواني خانواده بر كاهش عود علايم اختلالات طيف اسكيزوفرني، علايم منفي و علايم مثبت در بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرني بود. به نظر مي رسد كه با توجه به تاثيرات مثبت اين برنامه آموزشي، از اين روش مي توان در كنار ساير روش هاي درماني براي كاهش علايم بيماران استفاده نمود كه خود مي تواند نه تنها باعث كاهش هزينه ها بلكه منجر به بهبود عملكرد بيماران نيز گردد.

Schizophrenia spectrum disorders are one of the most common psychiatric disorders, meaning an abnormal mental state that is often described as "loss of contact with reality." Recurrence of symptoms and frequent hospitalizations are characteristics of patients with these disorders. The aim of this study was to determine the effectiveness of family psychoeducation education on the prevention of recurrence of symptoms in patients with schizophrenia. Methods: The present study was a quasi-experimental method with pre-test and post-test design with control group. The statistical population of this study was patients with schizophrenia spectrum disorders who were hospitalized in Razi Psychiatric Center in the spring of 1398. The study sample included 30 patients with schizophrenia spectrum disorders who were selected by available sampling method and randomly divided into two groups of 15 subjects. Training sessions for the experimental group (patients' families) were held for 2 months (8 sessions). The research instrument was the scale of positive and negative symptoms of schizophrenia. Data analysis was performed using SPSS software version 21 and repeated measures analysis of variance method Results: There was no significant difference between the research variables in the experimental and control groups in the pretest (P>0/05). The results of covariance analysis showed that holding family psychoeducation sessions on prevention of relapse symptoms (p < 0.001, F = 182.1), in preventing relapse of negative symptoms of Psychosis disorders (p <0.05, F = 5.24) and was effective in preventing relapse of positive symptoms of Psychosis disorders (p <0.001, F = 48.54). Conclusions: The results of the study showed that family psychoeducation is effective in preventing the recurrence of symptoms of schizophrenia. In addition to common psychiatric treatments, it is recommended that family psychoeducation be used to prevent the recurrence of symptoms in patients with schizophrenia.