اثربخشي آموزش خودمتمايزسازي بر اساس فرهنگ ايراني بر تماميت‌خواهيِ زوجي و تمايزيافتگي زنان

The Effectiveness of Training in Developing Iranian-Culture-Based Self-Differentiation on Dyadic Perfectionism and Differentiation in Women

هدف اين پژوهش، تعيين اثربخشي آموزش خودمتمايزسازي بر اساس فرهنگ ايراني بر تماميت‌خواهي زوجي و تمايزيافتگي زنان است. روش پژوهش از نوع نيمه‌آزمايشي و بر اساس طرح پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون و آزمون پيگيري با گروه كنترل بود. جامعۀ آماري شامل تمامي زنان مراجعه­كننده به سراهاي محلۀ‌ منطقۀ يك شهر تهران بودند كه به­صورت فراخوان از طريق نصب آگهي در سراهاي محله، افرادي كه نمرۀ بالاتر از ميانگين نمرات زنان مراجعه­كننده به سراهاي منطقۀ يك شهر تهران در پرسش­نامۀ تماميت‌خواهي زوجي و نمرۀ پايين‌تر از ميانگين را در پرسش­نامۀ‌ تمايزيافتگي كسب كردند، انتخاب شدند و با توجه به ملاك‌هاي ورود و خروج به گروه نمونه، 20 نفر انتخاب و به­صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل جايگزين شدند (هر گروه 10 نفر). داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌هاي خودمتمايزسازي و تماميت‌خواهي زوجي گردآوري شد. گروه آزمايش در 8 جلسۀ 90 دقيقه‌ايِ آموزشِ خودمتمايزسازي شركت كردند. گروه آزمايش و كنترل در سه مرحلۀ پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري با استفاده از ابزارهاي ذكر­شده سنجش شدند و نتايج با استفاده از تحليل واريانس آميخته تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها نشان داد كه آموزش خودمتمايزسازي بر اساس فرهنگ ايراني سبب افزايش تمايزيافتگي و مؤلفه‌هاي آن شده است. همچنين، اين آموزش سبب كاهش ناهمخواني (مؤلفۀ تماميت‌خواهي) شده است؛ اما روي مؤلفۀ ديگر، يعني استانداردهاي بالا تأثير معناداري نداشته است. مي‌توان نتيجه گرفت كه بايد به آموزش خودمتمايزسازي بر اساس فرهنگ ايراني به ­عنوان يك روش مؤثر در افزايش تمايزيافتگي و كاهش تماميت‌خواهي زوجي، از سوي مشاوران و خانواده ‌درمانگران توجه شود.

The purpose of this study was to determine the effectiveness of training in developing Iranian-culture-based self-differentiation on dyadic perfectionism and differentiation in women. The research method was semi-experimental and was based on pre-test, post-test, and follow-up test with control group. The statistical population consisted of all women who referred to community houses of Tehran's District 1. The women were summoned by advertisements that were posted in the community houses of Tehran's District 1. Among them, 20 women who gained the higher than average score in Self-Differentiation Scale (SDS), and lower than average score in Dyadic Perfectionism Questionnaire (DPQ) were selected by available sampling, and according to entrance-exit criteria were randomly assigned to experimental and control groups (10 members in each group). The data were collected using SDS and DPQ. The experimental group participated in eight 90-minute self-differentiating training sessions. The experimental and control groups were evaluated in three stages: pre-test, post-test and follow up using the mentioned tools. The results were analyzed using Mixed Analysis of Variance. The results showed that teaching self-differentiation on Iranian culture basis has increased differentiation and its components. This training has also reduced the discrepancy (perfectionism subscale) but has not had any significant effect on the other perfectionism subscale, the high standards. In general, it can be concluded that teaching self-differentiation on Iranian culture basis, as an effective way to increase differentiation and reduce perfectionism, should be considered by consultants and family therapists.