اثر تقسيط، نحوه مصرف و مقدار كود نيتروژن بر عملكرد و رشد لوبياي محلي گيلان (.Phaseolus vulgaris L)

Effect of split, application method and rate of nitrogen fertilizer on yield and growth of Guilan local bean (Phaseolus vulgaris L.)

به‌منظور بررسي اثر تقسيط نيتروژن، نحوه مصرف و مقدار آن بر عملكرد و رشد لوبياي محلي گيلان آزمايشي به‌صورت بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان در سال زراعي 1394-1393 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل 1 (شاهد)، 2 (45 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در دو مرحله)، 3 (45 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در دو مرحله + محلول‌پاشي 1% نيتروژن در مرحله غلاف‌ رفتن)، 4 (45 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در سه مرحله + محلول‌پاشي 1% نيتروژن)، 5 (90 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در دو مرحله)، 6 (90 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در دو مرحله + محلول‌پاشي 1% نيتروژن) و 7 (90 كيلوگرم در هكتار نيتروژن در سه مرحله + محلول‌پاشي 1% نيتروژن) بودند. تجزيه واريانس نشان داد كه اثر تيمار كودي بر صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف، وزن صد دانه، عملكرد غلاف سبز، عملكرد دانه خشك، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت بود. بيشترين مقادير ارتفاع بوته (30/83 سانتي‌متر)، طول غلاف (10/10 سانتي‌متر)، عملكرد بيولوژيك (1283/3 كيلوگرم در هكتار) و وزن صد دانه (26/16 گرم) در تيمار پنجم حاصل شد. بيشترين مقدار عملكرد دانه خشك (506 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد غلاف سبز (1283/9 كيلوگرم در هكتار) و شاخص برداشت (40/33 درصد) مربوط به تيمار چهارم بود. نتايج مؤيد تأثير افزاينده مصرف 45 كيلوگرم در هكتار نيتروژن به‌صورت سه‌مرتبه تقسيط در مقايسه با ساير تيمارها بر عملكرد دانه خشك مي‌باشد. همچنين استفاده از روش محلول‌پاشي نيتروژن (به‌همراه مقدار مناسبي از كود نيتروژنه به صورت خاكي) به دليل كاهش قابل توجه مقدار مصرف كود نيتروژن مي‌تواند راهي مناسب به منظور دستيابي به اهداف كشاورزي پايدار باشد.

An experiment was carried out to determine the effects of split nitrogen, application method and different nitrogen fertilizer rates on yield and growth of Guilan local bean based on randomized complete block design with three replications in 2014-2015 growing season at Guilan Agricultural and Natural Resources Research and EducationCenter. The experimental treatments included 1 (control), 2 (two split applications applied at 45 kg ha-1), 3 (two split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage), 4 (three split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage), 5 (two split applications applied at 90 kg ha-1), 6 (two split applications applied at 90 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage) and 7 (three split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage). Analysis of variance indicated significant effect of fertilizer treatment on plant height, pod yield, dry seed yield, biological yield, harvest index and hundred seed weight. The highest values of plant height (30.83 cm), pod yield (10.10 cm), biological yield (1283.3 kg ha-2) and hundred seed weight (26.16 g) was obtained in the fifth treatment. The highest values of dry seed yield (506 kg ha-1), pod yield (2903.9 kg ha-1) and harvest index (40.33%) was observed in the fourth treatment. It can be concluded that three split applications applied at 45 kg ha-1 had the potential to increase the dry seed yield compared to the other treatments. Foliar N (with appropriate soil N management) may be a promising strategy for addressing dietary N deficiencies.