ارائه برنامه كاربردي غربالگري و تعيين شدت اختلال طيف اتيسم در سطح يك خدمات بهداشتي و درماني

Developing an Application for Screening and Determining Severity of Autism Spectrum Disorder in Primary Health Care Centers

مقدمه: اختلال طيف اتيسم، مجموعه‌اي از اختلالات رشد عصبي است كه علاوه بر كودك، تمامي اعضاي خانواده نيز درگير مي‌شوند. اين اختلال بر اساس مشاهده رفتارها و فعاليت‌هاي عملكردي كودك قابل تشخيص است. غربالگري و تعيين شدت به موقع باعث افزايش توانمندي‌هاي كودك مي‌گردد. هدف اصلي پژوهش ايجاد برنامه كاربردي غربالگري و تعيين شدت اختلال طيف اتيسم در سطح يك خدمات بهداشتي و درماني بود. روش: اين پژوهش از نوع توسعه‌اي-كاربردي بود. به منظور تعيين اقلام داده، پرسشنامه‌اي تهيه و از پنج نفر از پزشكان متخصص روانپزشكي اطفال نيازسنجي انجام شد. بر اساس نتايج، نمونه اوليه برنامه كاربردي مبتني بر تلفن همراه هوشمند طراحي گرديد. سپس براي ارزيابي كاربردپذيري در اختيار 30 نفر از بهورزان شاغل در سطح يك مراكز خدمات بهداشتي و درماني قرار گرفت. تحليل داده‌ها با استفاده از روش آمار توصيفي و در محيط نرم‌افزار SPSS نسخه 16 صورت گرفت. نتايج: پزشكان متخصص شركت‌كننده، تمامي عناصر داده‌اي پرسشنامه را ضروري دانستند. پنج حيطه برقراري ارتباط، حركات درشت، حركات ظريف، حل مسئله، شخصي اجتماعي، سؤالات كلي و تعيين شدت ابتلاء در نرم افزار در نظر گرفته شد كه هر يك از عناوين داراي زيرمجموعه كامل بودند. نتايج ارزيابي از برنامه نشان داد كه بهورزان برنامه را در سطح خوب ارزيابي كردند. نتيجه ­گيري: مي‌توان از برنامه‌هاي كاربردي مبتني بر موبايل جهت كمك به بهورزان در غربالگري و تعيين شدت زودهنگام اتيسم در جهت افزايش فعاليت‌هاي عملكردي و شناختي كودكان و كاهش مراجعات به مراكز تخصصي‌تر غربالگري و تعيين شدت استفاده نمود.

Introduction: Autism Spectrum Disorder is a set of neurodevelopmental disorders that affects not only the child but also the entire family. The disorder is diagnosed by observing the child's behaviors and activities. Timely screening and determining severity improve the child's abilities. The main purpose of this study was to develop an application for screening and determining severity of autism spectrum disorder in primary health care centers. Method: This research was a developmental-applied study. For determining data elements, a researcher-made questionnaire was designed and need assessment was conducted based on the opinions of five pediatric psychiatrists. Based on the results, a prototype of the smartphone application was designed which was provided to 30 health workers in primary health care centers to evaluate its usability. Data analysis was done using descriptive statistics via SPSS software (version 16). Results: The participating physicians recognized all data elements of the questionnaire essential. Five areas included communication, gross motor, fine motor, problem-solving and personal-social were put in the software, each of which with full subclasses and explanations. The results showed that health workers evaluated the usability of the application at a good level. Conclusion: Smartphone applications could be helpful for health workers in early screening and determining severity of autism in order to enhance children's cognitive and functional activities and reduce referrals to more specialized centers for screening and determining severity of autism.