پديد آورندگان :
معتمدي زاده، بهروز دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - مركز تحقيقات ارتقاي سلامت , انصاري، حسين دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - مركز تحقيقات ارتقاي سلامت , پاينده، ابوالفضل دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - مركز تحقيقات پرستاري جامعه , طباطبايي، مهدي دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - مركز تحقيقات ارتقاي سلامت , رمضان پور اميردهي، عباس دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - مركز تحقيقات پرستاري جامعه
چكيده فارسي :
چكيده: (659 مشاهده)
مقدمه و اهداف: با وجود درمان مؤثر، رخداد عود در بيماران مبتلا به سل يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي درمان است. اين مطالعه با هدف بررسي عوامل خطر مرتبط با عود اين بيماري طراحي شد.
روش كار: در اين مطالعه مورد- شاهدي لانه گزيده، تعداد 202 بيمار با عود سل و 202 شاهد همسان شده از نظر سن، جنس و محل سكونت، از هم‌گروه بيماران مسلول سال‌هاي 97-1390 در استان سيستان‌وبلوچستان انتخاب و بررسي شدند. داده‌ها با استفاده از پرونده‌ها و مصاحبه جمع‌آوري شدند. براي تجزيه و تحليل از آزمون‌هاي t مستقل، مربع كاي و رگرسيون لجستيك چندگانه شرطي استفاده شد.
يافته‌ها: سابقه مصرف مواد (1/6=OR)، سه مثبت بودن درجه اسمير خلط (03/3 =OR)، نتيجه راديوگرافي قفسه سينه به نفع سل (9/4=OR)، داشتن مقاومت دارويي (3/7=OR)، وضعيت اقتصادي- اجتماعي پائين (9/3=OR)، داشتن علامت كاهش وزن (1/3=OR)، داشتن درد قفسه سينه (2/3=OR)، داشتن مشكلات گوارشي (1/22=OR)، سابقه استعمال دخانيات (1/6=OR) و داشتن سابقه زندان (7/3= OR) به‌طور معني‌داري شانس عود سل را افزايش مي‌دهد (05/0p<). از طرفي شانس عود سل در بيماران با علامت سرفه (29/0=OR) و بعد پائين خانوار (28/0=OR) به‌طور معني‌داري كم‌تر بود (05/<0p).
نتيجه‌گيري: مهم‌ترين عوامل مؤثر بر عود سل در جنوب‌شرق ايران استعمال دخانيات،مصرف مواد، شرايط زندگي وشرايط مربوط به بيماري است. به‌طور كلي فاكتورهاي اپيدميولوژيك مرتبط با عود سل در مناطق مختلف متفاوت بوده و ارائه راهكارهاي پيشگيري و آموزش بيماران و خانواده‌ها بايد با توجه به اين عوامل باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: In addition to effective treatment, tuberculosis recurrence is a very important challenge regarding the treatment of this infection. This study was conducted to evaluate the risk factors associated with tuberculosis recurrence.
Methods: In this nested case-control study, 202 tuberculosis patients with recurrence and 202 matched controls in terms of age, sex and place of residence were studied. The cases and controls were selected from a cohort of tuberculosis patients in Sistan and Baluchestan province between 2011 and 2018. The data were collected using interviews and patients’ records. The independent t-test, chi-square and multiple conditional logistic regression were used to analyze the data.
Results: The drug abuse history (OR=6.1), 3+ smear positive (OR=3.03), chest X-ray suggestive of tuberculosis (OR=4.9), drug resistance (OR=7.3), low socioeconomic status (OR=3.9), weight loss (OR=3.1), chest pain (OR=3.2), history of digestive disease (OR=22.1), smoking (OR=6.1), and imprisonment (OR=3.7) significantly increased the chance of recurrence among tuberculosis patients (p<0.05). On the other hand, the chance of recurrence was significantly lower in patients with coughs (OR=0.29) and a small family size (OR=0.28).
Conclusion: According to the results, tobacco use, drug use, low socio-economic status, life conditions, and disease conditions are the most important determinants of tuberculosis recurrence. In general, epidemiologic factors related to tuberculosis recurrence are not similar in different regions; therefore, educational programs for patients and their families and prevention methods should be considered based on related factors in different regions.
