مباني ديني حقوق شهروندي

Religious Foundations of Citizenship

آن نظام سياسي كه خود را متعلق به مردم مي‌داند، تنها مشتري آراي آنان نيست، بلكه اداره و خواست شهروندانش را مورد توجه قرار مي‌دهد. امروزه و به عنوان امري نوظهور، حقوقي نظير آزادي بيان، آزادي مطبوعات، لزوم مشاركت در امور سرنوشت‌ساز و موارد ديگر، حقوق شهروندي ناميده مي‌شوند كه رعايت آن‌ها منجر به توزيع عادلانه قدرت، ثروت و حتي اطلاعات مي‌شود. اين حقوق رابطه افرادي را كه در يك محدوده جغرافيايي زندگي مي‌كنند، با حاكميت مشخص مي‌كنند و از مشخصات بارز جوامع دموكراتيك محسوب مي‌شود. با اين حال، بسياري از حكومت‌ها در اعطاي كامل اين حقوق به شهروندان مقاومت مي‌كنند. با توجه به دموكراتيك‌بودن نظام جمهوري اسلامي ايران، بررسي مشروعيت حقوق شهروندي در اسلام ضرورت پيدا مي‌كند. تحقيق در مباني و ادله فقهي، نشان مي‌دهد با استناد به دليل عقل در امور امضايي و اصل اباحه در اموري كه ممنوعيت صريح شرعي ندارند و با توجه به ضرورت پرهيز از قاعده سد ذرايع، مباني مشروعيت حقوق شهروندي فراهم مي‌شود. اين تحقيق به روش نظري (توصيفي ـ تحليلي) تنظيم شده است.

The political system, which assumes itself belonging to people, not only buys its citizens’ votes, but also marks their volition and will. Today, such emerging rights as freedom of expression, freedom of the press, the necessity to participate in crucial matters, etc. are called citizenship rights, the observance of which will result in the fair distribution of power, wealth and even information. Being the salient characteristic of democratic societies, these rights demarcate the relations between individuals living in a geographical limit and the sovereignty, though majority of regimes strive against granting them to their citizens. Given the democratic nature of the Islamic Republic of Iran, examining the legitimacy of citizenship rights is of vital necessity. Research into jurisprudential basics and arguments indicates the legitimate foundation of citizenship rights referring to the reason of intellect in affirmative verdicts and the principle of obscenity in affairs with explicit canonical prohibition together with the necessity of avoiding the rule of closing the corruptive. The present study was conducted based on a descriptive-analytic method.