واكاوي شرط اعتبارِ كارشناسي پزشكي در اثبات ديه‌ي منفعت عضو، از منظر فقه اماميه

Searching the Condition of Authenticity of Medical Expertism in Prooving of Members Benefit Compensation, from Shiah Jurisprudence Point of View

تخصّصي شدن علوم و تأمّل در تأثيرِ آن در اجتهاد، اهمّيت واكاوي هرچه بيشترِ جايگاه و تأثيرِ نظريه‌ي كارشناسي را در فقه و حقوق اسلامي روشن مي­سازد. پزشكان متخصّص، از جمله اهل خبره­اي محسوب مي­شوند كه اثرگذاري نظريه‌ي كارشناسي آنان در ابواب مختلف و مسائل متعدّد، واضح و چشم‌گير است. امروزه، امكان كشف حقيقت با امكاناتِ دانش پزشكي و آزمايش­هاي جديد و دقيقِ آن و به­ويژه، توجّه به تخصّصي شدن روزافزونِ اين دانش، دامنه‌ي بحث از كاركردهاي نظريه‌ي كارشناسي پزشكي را در فقه و حقوق، بسيار گسترده­ و فراگير ساخته است. در نوشتار پيشِ رو، اين تأثير در اثبات ديه‌ي منفعتِ عضو واكاوي شده و ضمن تبيين مصاديقِ تأثير كارشناسي پزشكي در اثباتِ دياتِ زوال عقل و حواسّ بينايي، شنوايي، بويايي و چشايي، ديدگاه­هاي اصولي در شرط اعتبار كارشناسي بررسي گرديده است. دو ديدگاه مطرح در شرط اعتبارِ فقهي كارشناسي، ديدگاه شهادتْ­ انگاري كارشناسي و اشتراطِ عدالت و تعدّد در آن؛ و ديدگاه كفايت حصولِ وثوق و اطمينانِ عُقلايي است؛ و ديدگاه اول، در اثبات ديه‌ي منفعت عضو از شهرتِ فقهي برخوردار است. مقاله‌ي حاضر، به بازپژوهي گفتار طرفداران دو ديدگاه پرداخته؛ و با تبيينِ تفاوت ماهوي شهادت و نظريه‌ي كارشناسي و حجّيتِ نظر اهل خبره بر اساس سيره‌ي عُقلايي؛ و نيز معرّفي تحصيلِ اطمينان و الغاي احتمالِ اشتباه به عنوان ملاك اين سيره‌ي مستقرّ،‌ ديدگاه دوم را بر­گزيده است.

Specialization in the Science and Thinking about its impact on Ijtihad making clear the analyzing of the position and impact of the expert’s opinion on religious jurisprudence. Specialist doctors are the experts that the effectiveness of their expert's theory is clear and striking in different parts and multiple jurisprudential issues. Nowadays, the possibility of discovering the truth with the medical knowledge and its new and accurate tests, specially Paying attention to the ever increasing Specialization of this knowledge making extensive and comprehensive the scope of discussion about the functions of the medical expert theory in jurisprudence and law. In the present article, this effect is analyzing the proving of member’s benefit Compensation and meantime explaining the examples of medical expert in proof of Compensations of dementia, sight, hearing, smell, taste senses and principled views analyzing bet on credit of expert. Two point of view about bet on credit of jurisprudence expert; view point of Expert testimony, bet on justice and Plurality in it and view point of efficiency of acquisition of trust confidence and Rational assurance; in first point of view, in proving of member’s benefit Compensation has a jurisprudential reputation. This article selected the second view base on researching speech fans of two point of view deals with the analytical and ijtihad methods, and with explaining of the significant difference in testimony and expert theory, and reality of it base on rational fixed method, Introducing the acquisition of confidence and negating the possibility of mistake as the criterion of this method.