بررسي ميزان فلزات سنگين در تنباكوي سيگار و قليان در ايران

Heavy Metal Content in Cigarette and Hookah Tobacco in Iran

سابقه و هدف: دريافت بيش از حد فلزات سنگين اثرات مضر بر سلامت دارد و استعمال دخانيات يكي از منابع مهم دريافت اين عناصر مي‌باشد. هدف از اين تحقيق بررسي غلظت يازده فلز سنگين در تنباكوي انواع سيگار و قليان پرمصرف در ايران مي‌باشد. مواد و روش‌‌ها: غلظت عناصر سنگين در 9 نوع سيگار و 4 نوع تنباكوي قليان با استفاده از دستگاه پلاسماي جفت شده القايي- طيف نشر اتمي ICP-MS اندازه‌گيري شد. آناليزهاي آماري پيش‌آزمون شاپيرو ويلك و آزمون‌هاي تي‌تست مستقل، آناليز واريانس (One-way-ANOVA) و آزمون تعقيبي توكي مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: منگنز و سلنيوم به ترتيب بيش‌ترين و كم‌ترين غلظت را در تنباكوي سيگار و قليان دارا مي‌باشند. نتايج آناليز واريانس يك طرفه نشان داد كه اختلاف مقادير عناصر منگنز، باريوم و آنتيموان در تنباكوهاي سيگار معني‌دار مي‌باشند (0/05< P). در مجموع ميانگين غلظت عناصر مورد مطالعه در تنباكوي سيگار بيش از تنباكوي قليان بود. نتايج پس آزمون توكي و من- ويتني نشان داد در ميان تمامي نمونه‌هاي مورد مطالعه اعم از تنباكوي سيگار و قليان، ميانگين غلظت كليه عناصر در هريك از دو گروه- تنباكوي سيگار و قليان- فاقد اختلاف معني‌د‌ار بودند (0/05> P). استنتاج: نتايج حاكي از مقادير بالايي از فلزات سنگين در تنباكوي سيگار و قليان موجود در بازار ايران مي‌باشد. لذا با توجه به مخاطرات متعدد و شناخته شده اين عناصر بر سلامتي انسان، ضمن آموزش مردم درخصوص مخاطرات آن‌ها، ضرورت دارد مقررات سخت‌گيرانه‌تري جهت كاهش مصرف به‌عمل آيد.

Background and purpose: Excessive intake of heavy metals has adverse health effects and smoking is one of the sources of these elements. The aim of this study was to investigate the concentrations of 11 heavy metals in tobacco of different widely-consumed brands of cigarettes and hookahs in Iran. Materials and methods: Concentrations of nine types of cigarettes and four types of hookah tobacco were measured using inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). Statistical analyses were performed using Shapiro-Wilk pre-test, independent t-test, one-way analysis of variance, and Tukey Post Hoc Test. Results: Manganese and selenium had the highest and the lowest concentrations in cigarette and hookah tobacco, respectively. One-way analysis of variance showed significant differences in concentrations of manganese, barium, and antimony between tobacco of different types of cigarettes (P<0.05). The mean concentrations of the elements in cigarettes were higher than the hookah. Tukey and Mann-Whitney test showed that the mean concentrations of all elements were not significantly different between different types of tobacco in cigarette and hookah (P> 0.05). Conclusion: High levels of heavy metals were found in cigarette and hookah tobacco in Iranian market. The dangers of these elements to human health, requires enforcing strict regulations to reduce consumption and informing people about their harmful effects.