روش بهينه توليد زيست توده ميسليومي Ganoderma lucidum در ملاس نيشكر

مقدمه: قارچ دارويي Ganoderma lucidum به­ عنوان يكي از موثرترين محصول­هاي طب­ سنتي در شرق آسيا شناخته شده­ است. بدنه بازيديوكارپ، ميسليوم و اسپور اين قارچ حاوي حدود 400 تركيب مختلف زيست فعال به­ همراه پلي­ ساكاريدها، پپتيدوگليكان­ها و تري­ترپن­ها، به عنوان گروه­هاي موثر با ارزش دارويي مي­باشند. براي توليد مقياس بزرگي از زيست­ توده اين قارچ حاوي پل ي­ساكاريدهاي ضد تومور و سرطان، كشت غوطه ­ور آن يكي از موثق­ترين فن­آوري­ها است. با توجه به اينكه رشد ميسليوم قارچ با عوامل محيطي مختلف مانند pH، دما و مواد مغذي در دسترس آن ارتباط دارد، هدف از اين پژوهش تعيين تاثير pH، دما، غلظت­هاي مختلف منبع كربن و نيتروژن بر رشد زيست توده قارچ در محيط ملاس نيشكر بود. مواد و روش­ها: بخش اول پژوهش به شناسايي ريختي و مولكولي جدايه ايراني G. lucidum اختصاص داده شد. سپس تاثير منبع­هاي كربن آرابينوز، مالتوز، سلولاز و زايلوز با غلظت­هاي 0/1، 0/2 و 0/3 درصد، منبع­هاي نيتروژن عصاره مخمر، MgSo4.7H2O، پپتون وK2Hpo4 با غلظت­هاي 0/2، 0/3 و 0/4 درصد، اثر pH 4، 4/5، 5، 5/5، دماهاي 25، 28 و 32 درجه سلسيوس و تعداد 2 ، 3 يا 4 قرص به قطر mm25 زادمايه، بر توليد زيست توده ميسليومي G. lucidum در ملاس نيشكر، در آزمايش­هاي در قالب طرح آماري كاملا تصادفي با چهار تكرار براي هر تيمار در شرايط آزمايشگاهي مطالعه شدند. يافته ­ها: مقايسه ميانگين وزن خشك ميسليوم توليدي در تيمارهاي مختلف اين آزمايش نشان داد كه بين تيمارهاي مختلف در سطح احتمال 5درصد اختلاف معني­ داري وجود دارد. بيشترين توده ميسليومي قارچ با منبع نيتروژن پپتون با غلظت 3/0درصد، منبع كربن مالتوز با غلظت 2/0درصد ، pH=5 ، دماي 28 درجه سلسيوس و افزودن 3 قرص به قطر 5mm2 زادمايه قارچ در محيط مايع ملاس نيشكر بدست آمد. نتيجه­ گيري: ملاس نيشكر مي­تواند به­ عنوان يك محيط ارزان و مقرون­ به­ صرفه براي توليد زيست ­توده G. lucodum مورد استفاده قرار گيرد. اين پژوهش براي نخستين بار نشان داد، كه مي­توان با افزودن پپتون با غلظت 0/3 درصد ، مالتوز با غلظت 0/2 درصد، به ملاس نيشكر، با 3 قرص به قطر 5mm2 زادمايه، در pH=5 و دماي 28 درجه سلسيوس بيشترين زيست توده اين قارچ دارويي را توليد كرد.