اثر هشت اسانس گياهي بر بيماري شانكر باكتريايي مركبات

مقدمه: شانكر باكتريايي مركبات، ناشي از باكتري Xanthomonas citri subsp. citri يك بيماري مهم اقتصادي در بسياري از كشورهاي نواحي گرمسيري و نيمه‌گرمسيري به شمار مي‌آيد. چندين پاتوتيپ از بيمارگر توصيف شده است كه بر اساس منشاء جغرفيايي، دامنه ميزباني و همچنين برخي ويژگي‌هاي ژنوتيپي متمايز شده‌اند. اين بيماري در ايران بسيار شايع است و تهديد جدي براي درختان ليموترش(Citrus aurantifolia) به شمار مي‌آيد، بنابراين مديريت بيماري در مناطق كشت مركبات‌، كه بيماري مستقر شده، ضروري است. يكي از اقدام­هاي مديريتي بيماري استفاده از سم­هاي مسي است، ولي استفاده طولاني مدت از اين سمها منجر به ظهور سويه‌هاي مقاوم مي‌گردد. امروزه استفاده از اسانس‌ها و عصاره‌هاي گياهي با فعاليت ضدميكروبي به عنوان يك روش سازگار با محيط­زيست براي مديريت بيماري­هاي گياهي اهميت ويژه‌اي پيدا كرده است. اخيرا پژوهشهاي بسياري در زمينه اسانس‌هاي گياهي حاوي تركيبات ضدميكروبي متمركز شده است. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش اثر ضدباكتريايي اسانس‌هاي گياهان بومادران ‌(‌Achillea millefolium)، زنجبيل (Zingiber offcinale)، بابونه (Anthemis tinctoria)،‌ رازيانه (Foeniculum vulgare)، مريم‌گلي(Salvia officinalis)،‌ گون (Astaraglus gossypinus)،‌ مرزه (Satureja hortensis) و هل (Elettaria cardamomum) عليه دو پاتوتيپ باكتري عامل بيماري در شرايط آزمايشگاه و گلخانه مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌ها: همه اسانس‌هاي مورد استفاده تأثير ممانعت‌كنندگي از رشد باكتري را داشتند. همچنين اسانس گياهان زنجبيل و هل به خوبي از رشد دو پاتوتيپ باكتري به ويژه پاتوتيپ A* جلوگيري كردند و ساير اسانس‌ها تأثير متوسط تا ضعيف داشتند. نتيجه‌گيري: اسانس‌هاي اين هشت گياه، مخصوصا زنجبيل و هل ، پتانسيل خوبي براي مديريت بيماري شانكر باكتريايي مركبات دارا مي‌باشند.